Τι είναι το πένθος;

Τι είναι το πένθος; (...) Όταν βγαίνεις να φας έξω, διότι δεν μπορείς να τρως μόνος στο σπίτι. Όταν ακούς βήματα μέσα στο σπίτι και είναι τα βήματα των γειτόνων στο πάνω πάτωμα. Όταν χτυπά το τηλέφωνό της και λες: "Λάθος κάνετε". Όταν ακούς Ραχμάνινοφ και το σόλο από το άλτο σαξόφωνο σε τρυπά στην καρδιά. Όταν δεν έχεις κανέναν να ενοχλήσεις στο σπίτι είτε με το πιάνο είτε με τη γραφομηχανή σου. Όταν ο ήλιος βγαίνει ύστερα από μέρες βροχής και συννεφιάς κι εσύ λες: "Τι στην ευχή θέλει αυτός ο ήλιος στο δωμάτιό μου!". Το πένθος τελειώνει ή κοντεύει να τελειώσει όταν αποφασίζεις να γράψεις γι' αυτό. (σελ. 317)
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Από την "Κυρία Κούλα" και τη "Βιοτεχνία υαλικών" -τα πρώτα μου διαβάσματα στο Γυμνάσιο- μέχρι σήμερα, η γραφή του Κουμανταρέα μού διδάσκει πως "η γλώσσα είναι ο ομφάλιος λώρος με τη ζωή".
Και συ, μικρή μου μαθήτρια, και συ, μικρέ μου μαθητή, που σε ρώτησαν στις εξετάσεις πώς η λογοτεχνία διαμορφώνει την προσωπικότητά σου, και από αμηχανία δεν έβρισκες τις κατάλληλες λέξεις για να επιχειρηματολογήσεις, μην στενοχωριέσαι, μην σκοτίζεσαι που δεν μπορείς να φτιάξεις προτάσεις-σιδηροδρόμους, για να ικανοποιήσεις την κουφότητα κάποιων φιλολόγων, που ποτέ στη ζωή τους δεν έχουν ανοίξει ένα βιβλίο...
Άκου αυτό και σκέψου: "Ένα μάθημα ζωής είναι η τέχνη, κι ας έχει να κάνει με τον θάνατο. Ίσως γι' αυτό". Το καλύτερο μάθημα που μπορεί να βρεις στη ζωή για τη ζωή...