«Είναι πολύ δύσκολο να μιλάμε για τη φιλία. Κι εδώ, όπως κι αλλού, οι λέξεις μάς λείπουν. Αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την εμπειρία της γλώσσας, και συνεπώς τη γλώσσα της φιλίας, ακριβώς εκεί όπου οι λέξεις μάς λείπουν… Το παιχνίδι της φιλίας μάς αφορά όλους μας, όντα ζωντανά και σκεπτόμενα, όντα που περνούν, όντα περαστικά…
[…] Ο άνθρωπος… έχει ανάγκη από άλλους ανθρώπους. Αλλά αυτοί δεν γίνονται πλέον αντιληπτοί με τον παραδοσιακό τρόπο...
Η παρόρμηση της φιλίας εκδηλώνεται τόσο έναντι του κοντινού και του οικείου όσο και έναντι του ανοικτού ορίζοντα και του μακρινού. Γιατί ασκείται; Για όλα και για τίποτα. Προορισμένη να γνωρίσει πολλαπλά ρήγματα, ανοίγει ένα δρόμο που ανοίγεται σ' αυτήν. Αυτοί που σκέφτονται αυτή την παρόρμηση και έχουν βιώσει την εμπειρία της μπορούν επίσης να αναγνωρίζουν ότι είναι άρρηκτα δεμένη με τις κοπώσεις και τις κρίσεις της.
[…] Άνοιγμα στον κόσμο και ανοικτή στον κόσμο, η φιλία η οποία εγγίζει διαρκώς τα ημίμετρα και την αποτυχία μπορεί να είναι σταθερή για ένα διάστημα, και μάλιστα μακρύ, αν και πάντοτε χαρακτηρίζεται από την αστάθεια… Η φιλία δεν είναι ποτέ αγνή. Ούτε απαραίτητη, ούτε ενδεχόμενη, υπακούει στο κάλεσμα που απευθύνεται σ' αυτήν και στο οποίο (κάλεσμα) ανταποκρίνεται παραγωγικά χτίζοντας ένα τρέμον οικοδόμημα. Κατ' αυτόν τον τρόπο συνδέονται οι άνθρωποι με τους ανθρώπους και με αυτό που αποκαλούμε, τόσο αδέξια, πράγματα.
[…] Η εποχή που μας έλαχε να ζήσουμε κινείται από μια ισχυρή μυθο-τεχνο-λογική ορμή. Λιγότερο ορθολογική απ' όσο την σκέφτεται ο ορθολογισμός, υπακούει ωστόσο σε μια λογική που ο μη ορθολογισμός αδυνατεί να συλλάβει. Η εποχή αυτή θα παραταθεί. Στο πλαίσιό της, πολεμώντας μαζί της, οφείλουμε να την επαναφέρουμε στις βάσεις της, να την ερωτήσουμε και να προβλέψουμε την παράτασή της. Πώς να βιώσουμε την εμπειρία της φιλίας μέσα στη δυναμική κοινοτοπία; …Η φιλία δεν αποτελεί πρόγραμμα ή ουτοπία, γιατί εδράζεται κάπου στο ρήγμα. Αν η εποχή μάς επιβάλλει τους περιορισμούς της, θα μπορούσαμε να δοκιμάσουμε όχι να πηδήξουμε πάνω από τη σκιά μας, αλλά να επιδοθούμε σε κάποια κίνηση υπέρβασης όπου η φιλικότητα θα εμπλεκόταν και θα μας ενέπλεκε. Αναγνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει τέλεια φιλία, γιατί κάθε φιλική σχέση, κάθε συμπάθεια κατά το μάλλον ή ήττον αμοιβαία, παραμένει αμφίσημη, πρέπει να υποστούμε τη δοκιμασία αυτού που μας επισκέπτεται και μας εγκαταλείπει. Αν υποθέσουμε ότι η φιλία έχει κατά κάποιον τρόπο τη θέση της και ότι μπορεί να μας κάνει να γνωρίσουμε κάποιες στιγμές ή μια μεγάλη περίοδο ξαστεριάς, έχει τις ρίζες της και εξακολουθεί την πορεία της μέσα στην αμοιβαία «ιδιοποίηση», χωρίς καμιά έννοια ιδιοκτησίας, του ανθρώπου και του κόσμου.»
Κώστας Αξελός - Γράμματα σ ένα νέο στοχαστή (σ.σ. ο Αξελός μιλάει για τη φιλία και στην Ανοιχτή Συστηματική)
