Η φαιντανύλη είναι ένα νέο ναρκωτικό, ένας «μαζικός δολοφόνος», όπως το χαρακτηρίζει το El País Semanal. Το όνομά της είναι συνυφασμένο με το τρίτο κύμα αυτού που σήμερα ονομάζεται «επιδημία οπιοειδών» στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μια επιδημία τόσο τρομερή, τόσο θανατηφόρα, που μείωσε ακόμη και το προσδόκιμο ζωής στη χώρα.
Η φαιντανύλη προκαλεί 295 θανάτους την ημέρα στις Ηνωμένες Πολιτείες, που ισοδυναμεί με τη συντριβή ενός αεροσκάφους κάθε μέρα στη χώρα. Αυτό είναι κάτι περισσότερο από θανάτους από τροχαία ατυχήματα και πυροβόλα όπλα, καθώς οι χρήστες του ναρκωτικού χρειάζονται μια νέα δόση κάθε σαράντα λεπτά.
Το χειρότερο είναι ότι τα οπιοειδή αυτά που ενισχύουν τις επιδράσεις της μορφίνης ή της ηρωίνης κατά δεκάδες φορές, αποτελούν τη βάση των παυσίπονων, που παράγονται και συνταγογραφούνται ευρέως από το αμερικανικό σύστημα υγείας(και όχι μόνο). Η φαιντανύλη αναπτύχθηκε από τον Βέλγο χημικό Paul Janssen το 1959 ως ισχυρό παυσίπονο. Ανάλογα οπιοειδή παράγονται από όλη την φαρμακευτική βιομηχανία με διάφορα ονόματα – ιδίως η OxyContin, που έκανε πάμπλουτη την οικογένεια Sackler και την εταιρεία της, Purdue Pharma.
Η φαιντανύλη έχει βγει από τα νοσοκομεία όπου χρησιμοποιείται με φειδώ, στους δρόμους και έχει γίνει σήμερα το αγαπημένο ναρκωτικό των μεξικανικών καρτέλ (και ειδικότερα του καρτέλ Sinaloa, ενός από τους κύριους παραγωγούς και εξαγωγείς στις Ηνωμένες Πολιτείες).
Δύο χιλιοστά του γραμμαρίου είναι αρκετά για να σκοτώσουν, καθώς η εισπνοή ή η κατάποση της φαιντανύλης μπορεί να προκαλέσει θάνατο από καταστολή της λειτουργίας της καρδιάς και των πνευμόνων. Πενήντα φορές ισχυρότερη από την ηρωίνη και 80 φορές από τη μορφίνη, η φαιντανύλη αναπτύχθηκε κι αυτή αρχικά ως αναλγητικό, ωστόσο πλέον χαρακτηρίζεται ως ένα πανίσχυρο συνθετικό οπιοειδές το οποίο έχει ήδη «πλημμυρίσει» την αγορά των σκληρών ναρκωτικών στις ΗΠΑ, «απειλεί» να το κάνει στην Ευρώπη, ενώ πλέον εντοπίζεται και στην Ελλάδα.
Αθήνα
Το 2022, τον πρώτο χρόνο διενέργειας rapid tests στις “πιάτσες” της Αθήνας, ανά 20 ελέγχους ανιχνεύθηκαν τέσσερα θετικά τεστ στη συγκεκριμένη ουσία. Στις αρχές του έτους, η ουσία έχει ανιχνευθεί σε όλα τα τεστ που έχουν διενεργηθεί, γεγονός που σημαίνει πως έχει σταθερή παρουσία (Η Καθημερινή**).
Σχετικά με το προφίλ των χρηστών, χρήση οπιοειδών δεν κάνουν μόνο οι «τοξικοεξαρτημένοι των δρόμων», αλλά και οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, που παρουσιάζουν παθολογικά ζητήματα και ψάχνουν μία φθηνή και άμεση λύση προκειμένου να απαλύνουν τον πόνο τους, γεγονός που καταδεικνύει αδυναμία της πολιτείας στην παροχή φροντίδας και κατάλληλης αγωγής αυτών των ανθρώπων. Με άλλα λόγια στο ναρκωτικό καταφεύγουν και ασθενείς που είναι φτωχοί.
Θα συμβεί στην Ευρώπη ότι και στις Ηνωμένες Πολιτείες; Υπάρχει ισχυρό ενδεχόμενο η φαιντανύλη να συνεχίσει σύντομα την επίθεσή της σε ευρωπαϊκή πλευρά του Ατλαντικού. Η σουηδική εφημερίδα Svenska Dagbladet προειδοποίησε αυτό το φθινόπωρο: «Ο θάνατος έρχεται. Κανείς δεν πιστεύει σοβαρά ότι η ευρωπαϊκή ή η σουηδική αστυνομία και τα τελωνεία έχουν πιθανότητες να σταματήσουν ένα κύμα φαιντανύλης».
*https://www.courrierinternational.com/article/a-la-une-de-l-hebdo-fentanyl-l-overdose-mondiale
**https://www.kathimerini.gr/society/562639267/faintanyli-to-kolasmeno-narkotiko-stoys-dromoys-tis-athinas/
