Μπορεί η Αριστερά;

Ξανά και ξανά πρέπει να δηλώνουμε το αυτονόητο, πως η λύση της κρίσης, της όποιας κρίσης, δεν μπορεί να βασίζεται στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, στην πείνα, στην εξαθλίωση και στην πνευματική τύφλωση. Η λύση δεν μπορεί να είναι ο καπιταλισμός σε οποιαδήποτε μορφή του, δεν μπορεί να είναι ένα σύστημα που έχει χάσει τα φρένα του, κυριολεκτικά και μεταφορικά, αποδεικνύοντας ότι το πιο επικίνδυνο και παράλογο ον αυτού του πλανήτη είναι ο άνθρωπος της ταπείνωσης της φύσης, της απροσδιοριστίας του υποκειμένου και του χάους, της εξουδετέρωσης όλων των αξιών, του θανάτου του πολιτισμού, του τέλους του πλανήτη. Ναι, οι πάγοι λιώνουν, η φύση πεθαίνει, χιλιάδες είδη ζωντανών οργανισμών χάνονται και μαζί ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι λιμοκτονούν! Και επειδή κάποιοι προσεγγίζουν απομονωμένα τα θέματα, όπως οι πολεμικές συγκρούσεις, οι αντιθέσεις ΗΠΑ-Κίνας, η πείνα στην Αφρική, ή η περιβαλλοντική καταστροφή, θα πρέπει να πούμε μαζί με τον ιστορικό Ασνέρ ότι απαιτείται πλέον να σκεφτόμαστε «από κοινού πολέμους, επαναστάσεις και συγκρούσεις», και να συμπεριλάβουμε σε αυτά, με την έννοια της δομικής βίας, και τη βία που εμφιλοχωρεί στην ανισότητα και στη φτώχεια, αλλά και στη συστηματική παραπλάνηση. Χρειάζεται να αποκαλύπτονται κάθε φορά τα ψέματα που είναι κρυμμένα στις γενικεύσεις και στις συνδηλώσεις των λέξεων, όπου το ρήμαγμα των ανθρώπινων ζωών παρουσιάζεται σαν σωτηρία. Πρέπει να αποκαλύπτεται πως πίσω από τον μετα-νεοφιλελευθερισμό, δηλαδή τον κοινωνικό καπιταλισμό, πίσω από την τυφλή ψευτο-ορθολογική αυτό-αναθέσμιση με την άνευ ορίων χρήση ψευτο-ορθολογικών μέσων («μεταρρυθμίσεις»!) κρύβεται η επίτευξη ενός μόνο σκοπού, η συνεχής αύξηση του πλούτου με όλο και λιγότερο κόστος. Γι’ αυτό ο καπιταλισμός σε οποιαδήποτε μορφή του δεν συνιστά λύση ούτε για τον άνθρωπο ούτε για την κοινωνία ούτε για τη φύση και τη ζωή πάνω στον πλανήτη. Γιατί η λύση ή θα είναι συνολική και θα αφορά τη δημιουργία μιας νέας ορθολογικότητας και ευαισθησίας ή η καταστροφή της ανθρώπινης ουσίας θα είναι ολική.

Στη Λατινική Αμερική -ιδιαίτερα στη Βολιβία- αντιμετωπίζουν το μετα-νεοφιλελευθερισμό ως ένα στάδιο της μετάβασης προς τον μετα-καπιταλισμό, που θα γίνει από τις αυτόχθονες δυνάμεις και τα κοινωνικά κινήματα μέσα από ένα πλήθος νέων μορφών. Η πληθύς θα οργανώνεται σε ένα ευέλικτο δίκτυο, που θα είναι σταθερό και θα οδηγεί σε άλλες μορφές οργάνωσης οι οποίες θα περιλαμβάνουν τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό πολιτών, συμπεριλαμβάνοντας και τους «χωρίς σύνδεση», τους ανένταχτους. Αυτή η πληθυντική μορφή θα συνιστά ένα είδος άμεσης δημοκρατίας(με τη βοήθεια και των νέων τεχνολογιών).

Απαιτείται, λοιπόν, η δημιουργία καινοφανών αμεσοδημοκρατικών μορφών πολιτικής οργάνωσης που θα προσδώσουν ένα νέο νόημα στην πολιτική πράξη και στη συμμετοχή του πολίτη, ένα νέο νόημα στη συρρικνωμένη δημοκρατία και στα δικαιώματα των «κάτω». Η δημοκρατία να προσδιοριστεί εντέλει ως τρόπος παραγωγής του κοινού βίου, βασιζόμενου στην εμπιστοσύνη, μέσα στην καθημερινότητα. Μια δημοκρατία που θα επαναορίσει το κοινωνικό συμβόλαιο και θα αναζητεί συνεχώς περισσότερη ισότητα.

Μπορεί άραγε η Αριστερά να εμβαθύνει τη δημοκρατία και να την καταστήσει μια νέα εμπνέουσα αξία; Μένει να δειχθεί...

15-7-2019