Βολιβία: Ο εμφύλιος της αριστεράς

 «Η Βολιβία κατευθύνεται κατευθείαν προς τον γκρεμό» είναι ο τίτλος του editorial της Πέμπτης 25 Ιανουαρίου στη συντηρητική καθημερινή εφημερίδα Opinión. Από τη Δευτέρα 22 Ιανουαρίου, η χώρα αυτή των Άνδεων έχει σχεδόν παραλύσει από διαδηλωτές που αποκλείουν τους κεντρικούς δρόμους, ιδιαίτερα μεταξύ των δύο κύριων πόλεων της Βολιβίας, της Λα Παζ και της Σάντα Κρουζ ντε λα Σιέρα.

Πρόσωπο με πρόσωπο είναι οι δύο πρώην σύμμαχοι του MAS (Κίνημα προς το Σοσιαλισμό), ο πρώην πρόεδρος Έβο Μοράλες, και ο σημερινός αρχηγός του κράτους, Λουίς Αρσε, που είναι στην εξουσία από το 2020. Οι δύο άνδρες είναι πλέον άσπονδοι εχθροί. Και δεν υπάρχει φοβερότερο μίσος από αυτό των ομοίων όπως έλεγε ο Σαραμάνγκου.

Η αφορμή για τα μπλόκα είναι ότι η απόφαση των δικαστών του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας καθώς και άλλων οργάνων της δικαιοσύνης (εχθρικών προς τον Μοράλες) που αποφάσισαν να παρατείνουν τις θητείες τους που κανονικά ολοκληρώνονταν το 2023. Ο Μοράλες προσάπτει στον τωρινό πρόεδρο Λουίς Άρσε, ότι εμπόδισε την υποψηφιότητά του με τη βοήθεια μελών του Κογκρέσου και δικαστών.

«Δεν πρόκειται να επιστρέψουμε στα σπίτια μας χωρίς τις παραιτήσεις τους (των δικαστών). Θέλουμε να γίνουν εκλογές δικαστών», είπε ο ηγέτης των διαδηλωτών Βισέντε Τσόκε, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό RKC από το μπλόκο στον νομό Κοτσαμπάμπα.

Θυμίζουμε ότι στη Βολιβία, ο επί μια 15ετία εκλεγμένος αριστερός πρόεδρος, Έβο Μοράλες, ανατράπηκε το 2019 από στρατιωτικό πραξικόπημα υποκινούμενο από την Ουάσινγκτον. Στη θέση του αυτοανακηρύχθηκε πρόεδρος, σε ένα άδειο κοινοβούλιο, η ηγέτιδα της δεξιάς αντιπολίτευσης. Ο Μοράλες εξορίσθηκε και διώχθηκε για δήθεν νοθεία στις εκλογές. Ο λαός της Βολιβίας όμως με επικεφαλής τους αυτόχθονες "Κόκκινους Πόντσος" (Ponchos Rojos) και την Ομοσπονδία Συλλόγων Γειτονιάς βγήκε στους δρόμους υποχρεώνοντας την πραξικοπηματία πρόεδρο να προκηρύξει εκλογές. Οι εκλογές έγιναν χωρίς τον αποκλεισμένο με δικαστική απόφαση Έβο Μοράλες. Το κόμμα του τελευταίου όμως με αρχηγό τον Λουίς Άρσε (υπουργό Οικονομίας του Μοράλες) νίκησε παρά τις διώξεις και την άγρια προπαγάνδα.

Τώρα Άρσε και Μοράλες συγκρούονται ενόψει των εκλογών του 2025. Οι οπαδοί του Μοράλες ζητούν να αρθεί η απόφαση παράτασης της θητείας των δικαστών (που αποκλείουν από τις εκλογές για μία ακόμη φορά τον Μοράλες).

Σε ανάρτησή του στο Χ ο Έβο Μοράλες γράφει: «Η Κυβέρνηση δεν θέλει δικαιοσύνη για το λαό, θέλει δικαιοσύνη υποταγμένη και υπαγόμενη στην εκτελεστική εξουσία για να μη σέβεται το Πολιτικό Σύνταγμα του Κράτους, τους κανόνες και την έγκριση διεθνών συμφωνιών από τη Νομοθετική Συνέλευση, όπως στην περίπτωση του λιθίου. Βρίσκεται ήδη στο δρόμο των νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων, όπως έχει αποδείξει σε αρκετές περιπτώσεις. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να ανακτήσουμε τη θεσμικότητα του Κράτους, για το καλό της δημοκρατίας, των φυσικών μας πόρων και της Πατρίδας. Η αυτοεπέκταση (της θητείας) των δικαστών δεν μπορεί να συνεχιστεί.»

Ο Μοράλες θέτει την ουσία του προβλήματος που είναι η εκμετάλλευση του λιθίου και του φυσικού αερίου της Βολιβίας.

Η Βολιβία έχει μεγάλα κοιτάσματα λιθίου που είναι απαραίτητο για τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Επί κυβέρνησης Μοράλες η συμφωνία για την εξόρυξη με τις πολυεθνικές ακυρώθηκε και επιχειρήθηκε μια επαναδιαπραγμάτευση που θα άφηνε περισσότερα κέρδη στην τοπική κοινωνία ή που θα εθνικοποιούσε το σύνολο της βιομηχανίας λιθίου. Το ίδιο ισχύει και για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου. Η ενέργεια αυτή του Μοράλες σήμανε τον πόλεμο με τις πολυεθνικές, την Γερμανία και τις ΗΠΑ. Ακολούθησε το πραξικόπημα και η επακόλουθη εκπαραθύρωση του Μοράλες με τη σύμπραξη της δεξιάς αντιπολίτευσης, των μέσων ενημέρωσης, των δικαστών, του στρατού και της αστυνομίας.

Είχε προηγηθεί η φοβερή ομιλία του Μοράλες από το βήμα του ΟΗΕ ενώπιον του Ντόναλντ Τραμπ.

Ιδού ένα απόσπασμα:

«…Αδελφοί και αδελφές μου του Συμβουλίου Ασφαλείας,

Θέλουμε να ασχοληθούμε με τη Μέση Ανατολή, μια περιοχή πλούσια σε φυσικούς πόρους, η οποία καταστρέφεται από εισβολές, πολέμους και αδικαιολόγητη επιθετικότητα που συνεχίζουν να προκαλούν ταλαιπωρία στους λαούς. Σε αυτή την περιοχή του κόσμου έλαβαν χώρα οι πιο κραυγαλέες πράξεις επιθετικότητας του εικοστού πρώτου αιώνα.

Η πρώτη επίθεση είναι η παράνομη εισβολή στο Ιράκ (το 2003), με βάση το ψέμα ότι η χώρα διέθετε όπλα μαζικής καταστροφής. Αυτή η εισβολή προκάλεσε πάνω από ένα εκατομμύριο θανάτους.

Η δεύτερη πράξη επιθετικότητας είναι η ανατροπή της κυβέρνησης της Λιβύης (το 2011), η οποία προκάλεσε δεκάδες χιλιάδες θανάτους, υποστηρίζοντας ότι ήταν ανθρωπιστική δράση. Η συνέπεια είναι σοβαρή πολιτική αστάθεια και ανθρωπιστική κρίση σε ολόκληρη τη βόρεια Αφρική.

Η τρίτη πράξη επιθέσεων που καταγγέλλω είναι ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, ο οποίος τα τελευταία οκτώ χρόνια έχει στοιχίσει τη ζωή περισσότερων από μισό εκατομμύριο ανθρώπων. Αυτός ο πόλεμος είναι το άμεσο αποτέλεσμα της ξένης επέμβασης και της χρηματοδότησης των ένοπλων ομάδων και των τρομοκρατικών οργανώσεων που έχουν αντιταχθεί στη συριακή κυβέρνηση.

Αδελφοί και αδελφές μου,

Τους τελευταίους μήνες, οι Ηνωμένες Πολιτείες απέδειξαν για άλλη μια φορά την κυριαρχία της μη τήρησης του διεθνούς δικαίου, της πολυμέρειας και των αρχών και των σκοπών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Όποτε οι Ηνωμένες Πολιτείες εισβάλλουν σε έθνη, εκτοξεύουν πυραύλους ή χρηματοδοτούν πράξεις αλλαγής καθεστώτος, το κάνουν κρυπτόμενες πίσω από μια εκστρατεία προπαγάνδας που επαναλαμβάνει ακούραστα το ψέμα ότι ενεργούν για να επιτύχουν δικαιοσύνη, ελευθερία και δημοκρατίας, για τα ανθρώπινα δικαιώματα ή για ανθρωπιστικούς λόγους.

Θέλω να δηλώσω ειλικρινά και ανοιχτά σε αυτό το Σώμα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι προσομοίωση δημοκρατίας, καθώς χρηματοδοτούν πραξικοπήματα και δικτάτορες. Και απειλούν με στρατιωτική επέμβαση δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις…».

 Σήμερα, ο πλούτος της Βολιβίας είναι και πάλι το διακύβευμα. Μόνο που τώρα η αντιπαράθεση γίνεται εντός της αριστεράς… Μεταξύ μιας αφομοιωμένης από την εξουσία και το χρήμα «κυβερνώσας αριστερά» και της αριστεράς του δρόμου και των «από κάτω»…

Σήμερα όμως η αντιπαράθεση γίνεται μεταξύ της αριστεράς του δρόμου και των αυτόχθονων «από κάτω» και της εξωνημένης «κυβερνώσας αριστεράς»…

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τύπος των πολυεθνικών παρουσιάζει τον Μοράλες ως αλαζόνα εκπρόσωπο των «καλλιεργητών κόκας»!

Για να δειχθεί ότι υπάρχουν πολλές μορφές «πραξικοπημάτων»…

*Φωτό αρχείου από το πραξικόπημα στην Βολιβία το 2019 και τον ξεσηκωμό των αυτοχθόνων