«Η μισή Αμερική είναι ημίτρελη από τα κρυολογήματα, τα γιατρικά, το άσθμα και τις αλλεργίες... από την πλήξη που μεταδίδεται σαν πανώλη στα βάθη της χώρας». Η άλλη μισή Αμερική «έγινε ένας πίθηκος» που χώθηκε στην αγορά, γράφει ο Νόρμαν Μέηλερ.
Ο Αμερικανός άνθρωπος του Μέηλερ είναι ο δίχως ταυτότητα μαζικός άνθρωπος, ο εν αναμονή και εν υπομονή «κάτω», που περιμένει την ευκαιρία για την άνοδο στην επιφάνεια ως Άτομο. Οι δυνάμεις για να το πετύχει είναι το Εγώ και το Χρήμα. Η μισή Αμερική είναι μία ασθματική, αλλεργική μάζα ανθρώπων χωρίς ταυτότητα που πλήττουν θανατηφόρα. Η άλλη μισή είναι οι γίγαντες «πίθηκοι της Αγοράς».
Η διαφορά μας με τον Μέηλερ είναι στα ποσοστά. Οι πίθηκοι της αγοράς είναι πάρα πολύ λίγοι πλέον σε σχέση με τους ανθρώπους χωρίς πρόσωπο. Οι μεσαίες τάξεις της δεκαετίας του 1960 δεν υπάρχουν πια και οι ανισότητες είναι τεράστιες, από εδώ το 1% από εκεί το 99%. Σήμερα οι «κάτω», οι «άνθρωποι χωρίς πρόσωπο», οι αποκλεισμένοι από την ορατότητα, τα θύματα αυτού του «πολιτισμού του θανάτου», είναι η συντριπτική πλειονότητα.
Οι κάτοικοι μιας φτωχογειτονιάς της Νέας Υόρκης (όπως στο Ρίο ντε Τζανέιρο, στο Παρίσι, στην Αθήνα) δεν έχουν άλλο κεφάλαιο παρά το σθένος τους να εκθέσουν τον εαυτό τους, το σώμα τους. Γι’ αυτό στους δρόμους το έγκλημα είναι η παραγωγική διαδικασία που μετατρέπει αυτό το κεφάλαιο σε Χρήμα! Να γιατί η βία ευδοκιμεί στους δρόμους των αμερικανικών μεγαλουπόλεων και τώρα και των Ευρωπαϊκών. Η αιτία του προβλήματος δεν είναι μόνο η ανέχεια αλλά και η αδυναμία να εκφραστεί πολιτικά η κοινωνική αδικία προς όφελος των αδικημένων. Κι αυτό γιατί οι "από κάτω" σκέφτονται, όπως έλεγε ο Τολστόι, "σαν τα αφεντικά τους". Εκπαιδεύονται να σκέφτονται έτσι μέσω του σχολείου ή της θρησκείας, "γιατί αλλιώς θα μας πιάσουν από το λαιμό", όπως έλεγε ο αμερικανός φιλόσοφος Έμερσον. Κατ' αυτόν τον τρόπο διαμορφώνεται μια ορισμένη ιδεολογία, μια πολιτική και πολιτιστική παράδοση, που αντιπαραθέτει μόνο άτομα και όχι συλλογικότητες. Αλλά και όταν κάποτε θα αντιπαρατεθούν συλλογικότητες, αυτές θα είναι στεγανές εθνοτικές ομάδες-συμμορίες, που θα σκοτώνονται μεταξύ τους, όπως στις «συμμορίες της Ν. Υόρκης». Αυτός είναι ο αέναος «εμφύλιος των κάτω», που εξοντώνει κοινωνίες και λαούς, ενώ οι "πάνω" μένουν ανέγγιχτοι.
Οι τελευταίοι είναι τα τεράστια Εγώ, τα «κοσμο-Εγώ» όπου, όπως γράφει η Ούλα Μπερκέβιτς[2], «Χριστιανικές θεωρίες της Αποκάλυψης και μεσσιανικές προσδοκίες μπερδεύονται με θεωρίες πολιτικής συνωμοσίας και οι ηγετικές δυνάμεις γνωρίζουν καλά το γιατί, αφού οι ίδιοι είναι οι συνωμότες, οι υποκινητές, οι διαιτητές, οι βαλέδες, οι λακέδες των Scull & Bones και των στοών 1,2,3,4,5,6,7. Αυτοί είναι οι μαλάκες κάτω από τα αποπνικτικά ράσα των πιστών του Μαμμωνά, αυτοί είναι! Υποστηρίζουν εθνικές αναταραχές, εντείνουν το κοινωνικό απαρτχάιντ, επαναποικιοποιούν, παγκοσμιοποιούν, δημιουργούν συμμαχίες του πλούτου ενάντια στη φτώχεια. Αυτοί είναι που μας πούλησαν τον προγραμματισμένο αφανισμό, μας πούλησαν τη μετατροπή του τεχνικό-επιστημονικού καπιταλισμού σε ένα καθεστώς καταστροφών, σαν έναν αγώνα δήθεν για την πρόοδο και τον πολιτισμό, αυτοί είναι που λεηλατούν ώσπου να μην υπάρχει κανένας μάρτυρας πια, κανένας δικαστής και κανένα δίκαιο. Ώσπου να μην υπάρχει κανείς πια που να μπορεί να δει την αναλογία με τη διαταγή του Φύρερ για την αυτοεξόντωση του γερμανικού λαού… Τηλεοπτικοί ιεροκήρυκες, αξιωματούχοι της Βίβλου, ιεραπόστολοι της Κυριακής με τεράστιους προϋπολογισμούς στρατολογούν οπαδούς, εκτοξεύουν απειλές και προσηλυτίζουν. Παγιδεύουν φτωχές ψυχές, τις ψήνουν και μετά τις τρώνε. Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ στο τεξανικό πευκοδάσος… Οι προτεστάντες φονταμενταλιστές στις Ηνωμένες Πολιτείες ανακαλύπτουν τον εχθρό στον κοσμικό ουμανισμό, στην ανθρώπινη ύπαρξη, εκεί όπου υπάρχει ανθρωπιά…».
*Αποσπάσματα από το βιβλίο του Γιώργου Χ. Παπασωτηρίου: Homo Americanus
[1] Νόρμαν Μέηλερ
[2] Ούλα Μπερκέβιτς: Ο κόσμος τρελάθηκε-Ανάλυση του σύγχρονου φανατισμού.