Όταν ο Άδωνις αναλύει τον καπιταλισμό

“...ζούμε σε μια εποχή όπου υπάρχει πια αύξηση του πληθωρισμού λόγω της διεθνούς αυξήσεως των τιμών τόσο στα καύσιμα και στην ενέργεια εν γένει, όσο και στα ναύλα αλλά και στις πρώτες ύλες και το οποίο δεν είναι στη δικαιοδοσία της ελληνικής κυβερνήσεως να το ελέγξει καθόσον δεν έχουμε αρμοδιότητα στον πλανήτη παρά μόνο στην ελληνική επικράτεια...”.

Η περιγραφή για τον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό που, από το βήμα της βουλής, πριν από καμιά δεκαριά μέρες, έκανε ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, περιγραφή που σε γενικές γραμμές επαναλαμβάνει στις, πάμπολλες, τηλεοπτικές βόλτες του, κρίνεται καταρχήν σωστή. Τω όντι: με τον ίδιο τρόπο που το υπάρχον σύστημα συμπιέζει τις υποτελείς τάξεις σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, με τον ίδιο διαπράττει το έγκλημα και στην Ελλάδα. Και όπως οι κυβερνήσεις των λοιπών χωρών αδυνατούν να παρέμβουν και υποτάσσονται στο κεφάλαιο, το οποίο, ως γνωστόν, κάνει την κρίση ευκαιρία, το αυτό συμβαίνει και στην ταπεινή μας χώρα.

Η διαφορά, βεβαίως, μεταξύ του Αδώνιδος Γεωργιάδη, των συν αυτώ και των αριστερών βρίσκεται όχι στην περιγραφή αλλά στην κριτική του συστήματος: για τους πρώτους, όλα τα συμβαίνοντα είναι η φυσική και αναπότρεπτη πορεία των πραγμάτων. Φυσική και αναπότρεπτη πορεία διότι, φορτισμένη αξιακά με θετικό ηθικό πρόσημο, δεν χρειάζεται ούτε να ανακοπεί ούτε να ανατραπεί προς άλλες κατευθύνσεις. Γι’ αυτούς, η κυριαρχία ανήκει αυτονόητα στους ισχυρούς του κεφαλαίου, σ’ εκείνο το δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας που τον δυναμισμό του εξαντλεί όχι βελτιώνοντας τον υπάρχοντα κόσμο αλλά διαφεντεύοντας την εργατική δύναμη των υπολοίπων και, συνακόλουθα, τις ζωές τους. Η πολιτική του εξουσία από τις δυνάμεις του ακροφιλελευθερισμού ούτε αμφισβητείται ούτε, φυσικά, φρενάρεται.

Όμως, το κοινωνικό συμβόλαιο, το σύμφωνο δηλαδή εκείνο που συγκροτεί την κοινωνία και συνδέει τους πολίτες μεταξύ τους αλλά και με την πόλη -το κράτος-, στους στυγνούς καπιταλιστικούς καιρούς μας είναι φανερό ότι καθίσταται και πάλι βαθιά προβληματικό: από το πρακτορείο Bloomberg και το περιοδικό Forbes του συστημισμού, μέχρι τον τελευταίο αιρετικό οικονομολόγο, απαξάπαντες παραδέχονται πως ουδόλως φτώχυνε ο πλανήτης: οι 2.000, και βάλε, δισεκατομμυριούχοι έγιναν, το 2020, πλουσιότεροι κατά 1,9 τρισ. δολάρια, την ώρα που ο μέσος άνθρωπος παρατηρούσε, ανήμπορος, τη ζωή του να κατρακυλά σε καινούργιες, άγνωστες δυστοπίες.

“Δεν έχουμε αρμοδιότητα στον πλανήτη”: όπως πολύ σωστά παρατήρησε ο υπ. Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, ουδείς των υπουργών ή των πρωθυπουργών των δυτικών χωρών έχουν πια τη δυνατότητα να ανακόψουν τη δυστυχία των από κάτω, διότι την έχουν εκχωρήσει στις οικονομικές ελίτ, και όχι μοναχά στην πράξη. Ούτε αθέλητα. Απεναντίας, αποτελεί ταυτοτικό κομμάτι της ιδεολογίας τους να αφήνουν τις τιμές των προϊόντων στο έλεος της δήθεν αυτορύθμισης της αγοράς, αφήνοντας ταυτόχρονα τους μεγιστάνες να γιγαντώνονται και τους πληβείους να συνθλίβονται. Και, φυσικά, ούτε στην ελληνική επικράτεια προτίθενται να κάμουν το παραμικρό, ώστε να ανασχεθεί το κύμα της ακρίβειας.

Η ανάλυση που κάνει ο Ά.Γ. στον καπιταλισμό λειτουργεί απολογητικά, ως συνήγορος στις πολιτικές ενός δήθεν μονόδρομου που δεν επιδέχεται αμφισβητήσεις. Με τον ίδιο τρόπο που αποδέχεται κανείς τη βροχή ή τον κεραυνό, με τον ίδιο τρόπο οι καταφάσκοντες στο σύστημα αποδέχονται τις βαθιές ανισότητες και τη βαρβαρότητα της εκμετάλλευσης. Είναι παμπάλαια ιστορία, παγκοίνως γνωστή.

Όπως παγκοίνως γνωστό είναι πως σε τούτο πείθονται και πολλοί του προλεταριάτου. Κι αν οι ζωές των εγχώριων και εξωχώριων δεξιών δεν αλλάζουν, ευθέως όπως είναι συνδεμένες με την αναπαραγωγή του συστήματος, η πλάνη όσων εκ της φτωχολογιάς προωθούν τις ίδιες πολιτικές είναι, απλώς, αυτοκτονική.