«Δεν ακούνε τίποτα»

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 28.11.21 ]

«Δεν ακούνε τίποτα», γράφει ο γιατρός για τους αρνητές του εμβολίου, «η λογική έχει ηττηθεί από τον παραλογισμό».

Τι είναι άραγε αυτό που παρέχει τέτοια δύναμη στον «ανορθολογισμό»; Πώς μπορεί η πίστη και η μεταφυσική να νικούν τον ορθό λόγο;

Δεν είναι παίξε γέλασε η πίστη.

Δες πως μεταλαβαίνουν με το ίδιο κουτάλι, δες πως κατεβάζει τη μάσκα ο παπάς για να φιλήσουν το σταυρό, δες πως πηγαίνουν χαμογελαστοί στο θάνατο!

Τι τους δόθηκε αυτονών; Λίγο ψωμί και μια πίστη. Πίστη σ’ έναν θεό, σ’ έναν βασιλιά, ή σε μια ιδέα.

«Τι τους δόθηκε αυτονώνε! Μελισσόκερο να κλείσουνε τα αυτιά./Φαρμάκι, μελισσόκερο να κλείσουνε τα αυτιά/κι ένα μνήμα αλατισμένο δίπλα στο χωράφι των βοδιών/νήσον αμνήμονα…»*.

Στη γέφυρα του πλοίου, οι «πάνω», οι Οδυσσείς με όλη τους την εξουσία, την απόλαυση και τη δόξα,

 και στ' αμπάρια οι κωπηλάτες, οι «κάτω», με μια πίστη-μελισόκερο στ’ αυτιά.

 Δεν είναι παίξε γέλασε η πίστη.

Η πίστη είναι η άμυνα μπροστά στο ανοίκειο, που είναι ο θάνατος, αλλά και η ζωή χωρίς κανένα λόγο.

Αντί για το τίποτα και τον ριζικό ψυχωτικό αυτισμό «επιλέγουμε κάτι». Αυτό είναι το περίφημο «σύμπτωμα»(sinthome**), όπου η απωθημένη λέξη αρθρώνεται με μία κωδικοποιημένη μορφή και υπ’ αυτή την έννοια ακόμη και το παραλήρημα, κάτι θέλει να πει. Αυτό το «σύμπτωμα», λοιπόν, που μπορεί να είναι μία απόλυτη πίστη, μία θρησκευτική, ή μια πολιτική πίστη, μια πατρίδα, ένας θεός, ένας αρχηγός, είναι εμποτισμένο με μια (υπερ)απόλαυση...

Οι άντρες του Οδυσσέα αντλούν από την πίστη τους στο βασιλιά συνοχή και ταυτότητα. Παρότι στερούνται όσα απολαμβάνει ο «βασιλιάς», έχουν την «υπερ-απόλαυση» ότι είναι «οι άνθρωποι του», ο «περιούσιος λαός». Κατ’ αυτό τον τρόπο γίνονται κάτι από το τίποτα.

Οι "πάνω" έχουν λόγους να τροφοδοτούν την πίστη των "κάτω", την πίστη στο Θεό, την πίστη στον ηγέτη, την πίστη στην πατρίδα. "Πρέπει να εκπαιδεύουμε το λαό γιατί θα μας αρπάξει από το λαιμό", έλεγε ο Έμερσον. Αλλά όταν εκπαιδεύεις πολύ στον ανορθολογισμό, είναι δύσκολο μετά να επικαλείσαι τη λογική και τον... Ελπήνορα. Δεν σε πιστεύουν...

Γιατί χωρίς πίστη, χωρίς να πιστεύουν σε κάτι για το οποίο να ζουν και να πεθαίνουν, τι τους απομένει;

Η «καρδιά» εκρήγνυται από τον υπερβολικό ορθολογισμό, από τη βία του τίποτα και του κενού, οδηγώντας στον ίδιο φαύλο κύκλο του αίματος…

Γι’ αυτό, ίσως πιο ορθή μέσα στους αιώνες να είναι η «ελληνική σκέψη», που οχυρώθηκε πίσω από την ιδέα των ορίων, του Μέτρου, γράφει ο Καμύ. Η σκέψη, που, ενώ δεν αρνήθηκε τίποτα (ούτε τα ιερά ούτε τη λογική), δεν εξώθησε τίποτα ως τα άκρα. Μετρίασε το απόλυτο, εξισορροπώντας τη σκιά και το φως, κρατώντας απόσταση τόσο από την αθλιότητα όσο κι από τον ήλιο…

Αλλά ποιος μιλάει σήμερα για τον Καμύ;

*Ε. Πάουντ, CANTO XX, μετάφραση Άρης Αλεξάνδρου

**Λακάν

*** Η φωτογραφία από τα βίντεο της κυβέρνησης στον τοίχο της Βουλής