Το «σκάνδαλο Windrush»

Το Windrush Secret είναι ένα συγκλονιστικό δράμα για το σκάνδαλο Windrush που ανεβαίνει σε θεατρικές σκηνές του Λονδίνου, με τρεις πρωταγωνιστές (έναν μαύρο διπλωμάτη, έναν ρατσιστή πολιτικό και έναν κυβερνητικό αξιωματούχο).

Το σκάνδαλο

Το «σκάνδαλο Windrush» πήρε το όνομά του από το πρώτο πλοίο που μετέφερε μετανάστες από την Καραϊβική στην Αγγλία, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι άνθρωποι αυτοί προσκλήθηκαν για να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της χώρας μετά τον πόλεμο και τους δόθηκε η δυνατότητα να μείνουν επ’ αόριστον στη Βρετανία, δεδομένου ότι αρκετοί από αυτούς είχαν τη βρετανική υπηκοότητα καθώς είχαν γεννηθεί κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας.

Όμως εκείνοι που δεν ζήτησαν ποτέ την υπηκοότητα αντιμετωπίζονται σήμερα ως παράτυποι μετανάστες και απειλούνται με απέλαση αν δεν προσκομίσουν αποδείξεις για κάθε χρονιά που ζούσαν στη Βρετανία. Η βρετανική κυβέρνηση αναγνώρισε την αδικία και δήλωσε ότι σκοπεύει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, κυρίως βοηθώντας τους ανθρώπους αυτούς να βρουν τα απαραίτητα έγγραφα για τη νομιμοποίησή τους. Όμως το υπουργείο Εσωτερικών το 2010 αποφάσισε την καταστροφή ενός μέρους των αρχείων όπου καταγραφόταν η ημερομηνία άφιξης των μεταναστών στη Βρετανία. Έτσι οι μετανάστες δεν είχαν τρόπο να αποδείξουν τον χρόνο της έλευσής τους. Το πράγμα έγινε ακόμα χειρότερο όταν η Τερέζα Μέι που ήταν υπουργός Εσωτερικών από το 2010 μέχρι το 2016 επέβαλε στους μετανάστες να παρουσιάζουν αποδείξεις ότι ήταν μόνιμοι κάτοικοι, για κάθε χρονιά διαμονής τους στη Βρετανία, προκειμένου να τους επιτραπεί να εργαστούν, να νοικιάσουν διαμέρισμα ή να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.

Η υπόθεση αυτή αφορά περίπου 57.000 ανθρώπους. Αυτοί οι άνθρωποι «Δούλεψαν για 40, 50 χρόνια, απέκτησαν παιδιά, εγγόνια, πλήρωναν φόρους και ξαφνικά, με μια γραφειοκρατική ρύθμιση ρουτίνας… το υπουργείο Εσωτερικών τους κατατάσσει αμέσως στους παράνομους», σχολίασε ο Σατμπίρ Σιχ, πρόεδρος της οργάνωσης αρωγής στους μετανάστες.

Το θεατρικό έργο

Το θεατρικό δράμα του Rodreguez King-Dorset για τον ρατσισμό και το σκάνδαλο Windrush ανέβηκε αρχικά ως ένα 20λεπτο έργο για παιδιά στο Εθνικό Ναυτικό Μουσείο για την Ημέρα του Windrush στις 22 Ιουνίου πέρυσι. Ακολούθησε μια περίοδο έρευνας στα αρχεία του μουσείου σχετικά με κάρτες αποβίβασης την εποχή του Windrush και φωτογραφίες των νησιών που αυτή η γενιά άφησε πίσω της για μια νέα ζωή στη Βρετανία.

Το έργο είναι πλέον μια σκληρή, μεγάλης κλίμακας παραγωγή. Σε σενάριο, σκηνοθεσία και ερμηνεία του King-Dorset στο κέντρο τεχνών Watermans, το Windrush Secret διαδραματίζεται το 2018 και περιλαμβάνει τρεις άνδρες: έναν λευκό ηγέτη ενός ακροδεξιού κόμματος, έναν μαύρο διπλωμάτη από την Καραϊβική και έναν λευκό αξιωματούχο του Υπουργείου Εσωτερικών. Την ίδια μέρα, ο καθένας από τους τρεις κινητοποιεί ένα αόρατο κοινό για τους πολιτικούς του σκοπούς.

Ο Μάρκους Ράμσεϊ είναι ο διπλωμάτης, ο οποίος μιλά ενώπιον 100.000 ατόμων στην πλατεία του Κοινοβουλίου, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την πολιτική απέλασης Βρετανών από την Καραϊβική της τότε υπουργού Εσωτερικών Τερέζα Μέι. Η βρετανική αυτοκρατορία έχει το «Μαύρο γραμμένο στην καρδιά της», λέει, και μας αφηγείται μια σύντομη ιστορία για τις συνεισφορές ανδρών και γυναικών από την Καραϊβική στον βρετανικό στρατό κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και στη συνέχεια στην ανοικοδόμηση του έθνους, μεταπολεμικά.

Ο ακροδεξιός Τρέβορ Σμιθ, εν τω μεταξύ, μιλάει με οργή για την «μεταναστευτική κρίση» σε ένα πλήθος 300 ατόμων σε ένα κλαμπ του Γούλγουιτς. Αναφέρεται με θαυμασμό στη δουλεία, τον Χίτλερ και παραθέτει τις προσβλητικές περιγραφές του Μπόρις Τζόνσον για τους μαύρους, ενώ φωνάζει ότι και «οι ζωές των λευκών έχουν σημασία».

Ο τρίτος άνδρας, που έχει σπουδάσει στο Eton και στην Οξφόρδη, μιλάει ενώπιον μιας επίλεκτης επιτροπής της Βουλής των Κοινοτήτων. Η επιβολή της μετανάστευσης είναι μέρος της δουλειάς, λέει, και υπερασπίζεται την απόφαση της κυβέρνησης να απελάσει τους Βρετανούς με καταγωγή από την Καραϊβική, αφού δεν μπορούν να αποδείξουν το μεταναστευτικό τους καθεστώς, αν και αναγνωρίζει πώς καταστράφηκε η τεκμηρίωση από το Υπουργείο Εσωτερικών το 2010.

Αν και οι τρεις άνδρες είναι φανταστικοί, το υλικό για την ακρόαση της επιλεγμένης επιτροπής προέρχεται από επίσημα έγγραφα και άρθρα εφημερίδων. Ο King-Dorset πραγματοποίησε επίσης έρευνα για την ακροδεξιά ιδεολογία, συναντώντας μια ομάδα πρώην μελών ακροδεξιών οργανώσεων. 

Ο σκοπός του King-Dorset ήταν να δείξει τη διαδικασία και το πλαίσιο που επιτρέπει «να απανθρωποποιήσεις έναν άλλο άνθρωπο προκειμένου να νομιμοποιήσεις μια πράξη ή μια πολιτική». 

Υπάρχει ένα μυστικό στην καρδιά της παράστασης που οδηγεί τελικά τον ακροδεξιό χαρακτήρα να αμφισβητήσει τον εαυτό του. Ο King-Dorset θέλει να δείξει "τι συμβαίνει όταν καταλαβαίνεις ότι όλα όσα πίστευες ήταν λάθος…"

Το έργο έχει ανέβει σε διάφορους χώρους του Λονδίνου. Ο King-Dorset λέει ότι υπήρξε μια απίστευτη συγκινησιακή αντίδραση στην παράσταση, ειδικά από τα γυναικεία μέλη του κοινού της εποχής Windrush, καθώς ανακαλούνται συγκλονιστικές μνήμες.

*Πληροφορίες από τη Guardian