Το γράψιμο είναι τέχνη ή στυλ;

  Το να γράφεις σημαίνει να φωτίζεις το μυαλό σου: αυτό που δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο όταν το σκέφτεσαι, γίνεται ολοκάθαρο όταν το γράφεις. Προσπάθησε να είσαι ο πρώτος κριτικός της γραφής σου, γιατί κανείς δεν πρόκειται ν’ ασχοληθεί με τα γραπτά σου όπως εσύ. Να εκφράσεις τον μεγαλύτερο αριθμό ιδεών με όσο το δυνατόν λιγότερες λέξεις∙ ή, αν είναι αναγκαίο, υποστήριξε μία μόνον ιδέα με τον μεγαλύτερο αριθμό πιστικών λέξεων. Ξαναδιάβασε αυτά που γράφεις. Διόρθωνε και γράφε ξανά και ξανά. Ο Χέμινγουεϊ είχε την ταπεινότητα να ξαναφτιάχνει μια σελίδα ακόμη και είκοσι φορές. Ύστερα, μην ανησυχείς αν πρέπει να τα γράψεις όλα, πάντα και οπωσδήποτε: επειδή ακόμη και «αυτά που δεν λέγονται» είναι μέρος της γραφής. Δεδομένα τα παραπάνω, δεν είναι δυνατόν να εκφράζεις ένα στυλ παρά μόνο μέσα από την κτήση του γλωσσικού μέσου που, αν αφορά εκείνη την ασάφεια που ονομάζεται «ταλέντο», προϋποθέτει συγκεκριμένες μεθοδολογίες. Αυτές αφορούν μια λειτουργικότητα, δηλαδή μια τεχνική των λέξεων, μ’ άλλα λόγια των «σημαινόμενων»∙ η χρήση των οποίων χρησιμεύει στο να εκφράζει τα «σημαίνοντα» και να κατασκευάζει ένα κείμενο χωρίς λάθη γραμματικής ή στίξης, χωρίς άχρηστες λέξεις, σχολαστικές ή απαρχαιωμένες.

*Ο Φοίβος Γκικόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ