Τα τριάκοντα αργύρια του Κυριάκου Μητσοτάκη

“...Η πιο πολύτιμη από τις ανθρώπινες αξίες, το sine qua non κατηγόρημα της ανθρώπινης φύσης, είναι μια ζωή με αξιοπρέπεια -όχι η επιβίωση με κάθε κόστος...”*

Όλοι εκείνοι, όμως, που οραματίστηκαν τις ανοιχτές κοινωνίες, όπου θα υπάρχουν μοναχά τα άτομα δίχως συνεκτικούς δεσμούς, όλοι εκείνοι που από μέλη της κοινότητας “μετατράπηκαν σε σχεδιαστές περιφρουρημένων κοινοτήτων, εμπορικών κέντρων και θεματικών πάρκων”*, έκαναν την ανθρώπινη συμβίωση παλαίστρα, όπου δικαίωμα στη ζωή με αξιοπρέπεια θα έχουν μοναχά οι “άξιοι και ικανοί”. Οι άλλοι θα επιβιώνουν και μάλιστα με κάθε κόστος.

Αλλά “...το δικαίωμα του ισχυρότερου, του πιο καπάτσου, επιδέξιου ή πανούργου να κάνει ό,τι μπορεί να μηχανευτεί για να επιβιώσει σε βάρος του πιο αδύναμου και του πιο άτυχου είναι από τα πιο τρομαχτικά μαθήματα του Ολοκαυτώματος...”.* Μάθημα που έμαθε καλά ο νεοφιλελευθερισμός της εποχής, διδαχή που επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία και συμπληρώνεται από ένα ευρετήριο νέων δεινών που επιβάλλονται στον αδύναμο.

Η συγκέντρωση του πλούτου στα χέρια των ολίγων άξιων και δυνατών, αυτή η περιώνυμη ιδιωτική πρωτοβουλία, είναι ένα από τα νέα δεινά, που μάλιστα μοστράρεται ως αγαθό. Αν “να αγαπάς τον πλησίον σου είναι η γενέθλια πράξη της ανθρωπότητας”, να τον ανταγωνίζεσαι ή να τον θεωρείς μια υπόθεση κερδοσκοπίας, υποδηλώνει το τέλος της.

Είναι, λοιπόν, ο καπιταλισμός: το αδηφάγο σύστημα, που αναδύει το σκότος της ψυχής και κάνει τον άνθρωπο το χειρότερο δεινό. Διότι πέρα από τον οικονομισμό, η αλλοτρίωση της ύπαρξης που επιφέρει, καταργεί κάθε ίχνος ανθρωπινότητας.

Διότι αν η “ιδιωτική πρωτοβουλία” συνέπραξε απροβλημάτιστα με τον Αδόλφο Χίτλερ δεν είναι διότι οι γερμανικές βιομηχανίες υπήρξαν “κακές”. Αμοραλιστικό φύσει το κεφάλαιο, δεν νοιάζεται για τέτοια. Είναι η ίδια του η ροπή να προστατεύει την πρόοδό του που τον οδηγεί να πορεύεται δίχως να λογαριάζει ανθρώπινα προσκόμματα.

Στο ίδιο τέμπο, κάθε “ιδιωτική πρωτοβουλία”: η κερδοφορία, οι πλεονασματικοί προϋπολογισμοί, αυτό είναι το ζητούμενο. Η ασυμφιλίωτη ανισότητα μεταξύ εκμεταλλευτή και εκμεταλλευομένου, μεταξύ εκείνου που ταπεινώνει κι εκείνου που ταπεινώνεται, προσομοιάζει τη δυστοπία των στρατοπέδων συγκέντρωσης -δίχως υπερβολή.

Είναι, λοιπόν, ο καπιταλισμός: η υποτιθέμενη κακία της φύσης δεν είναι παρά η αντανάκλαση της απανθρωπιάς. Οι δήθεν θεομηνίες, ως καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, αναδεικνύουν τις δομικές ανεπάρκειες του συστήματος. Οι ιθύνοντες της Αττικής Οδού Α.Ε. δεν διαθέτουν το στοιχειώδες αντανακλαστικό της αλληλεγγύης, να απλώνεις δηλαδή ενστικτωδώς το χέρι για να βαστήξεις εκείνον που πέφτει. Το ίδιο και οι πολιτικοί εκπρόσωποί τους: αποποιούνται την ευθύνη και ξεμπερδεύουν με τον συνήθη τρόπο, πληρώνοντας. Με το δεδομένο μιας πολιτικά οικογενειακής σχέσης, λύνουν από κοινού την υπόθεση, με 2 χιλιάρικα το κεφάλι. Αυτό ξέρουν, αυτό κάνουν.

Αλλά και οι ταπεινωμένοι της Αττικής Οδού, μαζί με τους ταπεινωμένους στη Μεσογείων, στην Κατεχάκη ή όπου αλλού, μπορούν να αντεπιτεθούν: αντί να αρκεστούν στα τριάκοντα αργύρια που τους τάζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, να τα αρνηθούν και να προσφύγουν μαζικά σε αγωγές απαιτώντας διπλά και τρίδιπλα.

Αυτή η αντεπίθεση των από κάτω, η αντεπίθεση των πολλών δηλαδή, είναι η μόνη Ελπίδα στις θεομηνίες. Για μια ζωή με αξιοπρέπεια.

*Ζίγκμουντ Μπάουμαν, Ρευστή αγάπη