Γιάννα Γκουτζιαμάνη
Στάση: λέξη σταθερή, στέρεη, πατάει στο έδαφος. Δίνει σχήμα στο σώμα. Υπόσχεται ξεκούραση στον οδοιπόρο. Σημαίνει ανέβα κατέβα στο λεωφορείο για τον επιβάτη ή έμπα έβγα, σαν εκείνο το έμπα έβγα της ζωής. Στο έμπα της αρχίζει και η μόνιμη αναζήτηση για τη στάση απέναντι στους ανθρώπους, στα πράγματα, στην εξουσία.
Προκαλεί ανατριχίλα η στάση πληρωμών.
Δέχεται εύκολα δίπλα της προθέσεις και γίνεται: υπόσταση, σύσταση, περίσταση, διάσταση, αντίσταση, επανάσταση, έκσταση, κατάσταση, ένσταση, παράσταση. Η κάθε μια παίρνει τη θέση της στην ατομική και κοινωνική ζωή και διεκδικεί την αξία της.
Πρώτη η υπόσταση δηλώνει την παρουσία του ατόμου, σωματική, ψυχική και πνευματική και αξιώνει το σεβασμό σ’ αυτό.
Όταν όμως εκείνο παρεκκλίνει από τα κοινώς αποδεκτά όρια, έρχεται η σύσταση για να του θυμίσει ότι συνυπάρχει με τους άλλους και τους οφείλει τον ίδιο σεβασμό.
Και επειδή στη ζωή και την κοινωνία υπάρχει μια απέραντη ποικιλία στις σχέσεις και στις συνθήκες, έρχεται η περίσταση να βοηθήσει το άτομο να διακρίνει το διαφορετικό.
Όμως τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά. Το άτομο μπορεί να αντιδράσει απρόβλεπτα σε κάθε περίσταση. Και τότε έρχεται η διάσταση να δηλώσει τη διαφορά απόψεων, το ζευγάρι είναι σε διάσταση, εφόσον η πρόθεση δια σημαίνει χωρίζει.
Η διαφορά όμως προκαλεί και την αντίσταση, η οποία επιδεικνύει τη σωματική, πνευματική και ψυχική δύναμη να αρνηθεί και να παλέψει ως άτομο και ως κοινωνία.
Την αντίσταση συναγωνίζεται η επανάσταση σε έκταση και μεγαλείο, διότι την πυροδοτεί η έκσταση και μπορεί να φουντώσει και να παρασύρει ολόκληρο λαό.
Υπόσχεται να φέρει την ανάσταση, διότι έρχεται για να ξεριζώσει το παλιό και να φέρει το καινούργιο. Και τότε μπορεί να αλλάξει αυτό που φαίνεται αμετακίνητο, μια κατάσταση παγιωμένη.
Έξω από τη δυναμική πορεία της ζωής έμεινε η απόσταση. Είναι αυτή που θέλει τον άνθρωπο μακριά από τους άλλους και επικαλείται γι αυτό το καλό του: απόσταση ασφαλείας και ορθώνει γύρω του αόρατα τείχη. Όσο μεγαλώνει και μονιμοποιείται η παρουσία της, αποκλείονται όλες οι άλλες της οικογενείας της. Γύρω από το άτομο υπάρχει κενό αέρος (ένα αόρατο λευκό κελί). Εκεί μέσα φυτεύουν μια άλλη λέξη, αυστηρή, τον έλεγχο, που διεκδικεί την απόλυτη κυριαρχία στον πνευματικό και ψυχικό κόσμο του ατόμου.
Αυτό είναι κίνδυνος για την ψυχική και πνευματική του υγεία, χτυπά δυνατό καμπανάκι η ένσταση και καλεί σε βοήθεια.
Η παράσταση που η φύση της είναι να παρηγορεί με κάθε μορφή τέχνης όποιον τη χρειάζεται, έσπευσε να συνδράμει στο αγωνιώδες ερώτημα: Μπορεί ο άνθρωπος να ζήσει χωρίς την όσμωση, το παιχνίδι, το μοίρασμα, τον αγώνα να συνυπάρξει με τους άλλους;
Κοζάνη 3-2-2021
