Το 1994 συνέβη η εξέγερση των Ζαπατίστας στο Μεξικό. Ήταν μία εξέγερση που κυοφορούνταν επί τουλάχιστον 10 χρόνια, από ιθαγενείς –στην πλειοψηφία της– λαούς. Λαοί που για 500 χρόνια βιώνουν την καταπίεση και εξαθλίωση από τους αποικιοκράτες κατακτητές. Μία φρικτή καταπίεση που αποκαλύπτεται τελευταία σε όλη της τη φρίκη με τους ομαδικούς τάφους των παιδιών αυτοχθόνων στον Καναδά.
«Στο όνομα των γυναικών, των παιδιών, των αντρών, των ηλικιωμένων και φυσικά τ@ν άλλ@ν ζαπατίστας, δηλώνω ότι το όνομα αυτής της γης, που οι γηγενείς την ονομάζουν “Ευρώπη”, στο εξής θα αποκαλείται SLUMIL K´AJXEMK´OP, που σημαίνει “Ανυπότακτη Γη” ή “Γη που δεν παραδίδεται, δεν λιγοψυχά”, ήταν τα πρώτα λόγια των Ζαπατίστας δια στόματος της Μαριχοσέ, που πρώτη πάτησε στη γη της Ευρώπης.
«Ακολουθούμε την αντίστροφη πορεία από εκείνην που έφερε σε αυτή τη γη τον κατακτητή, πριν 500 χρόνια. Αντίστροφη πορεία εμείς: για να σπείρουμε ζωή» στη θέση του ολέθρου που σκόρπισε στους κόσμους των ιθαγενών λαών η αποικιοκρατία, λέει ο υποδιοικητή Μοϊσές, και συνεχίζει:
Η Λα Μοντάνια έφτασε στο λιμάνι της Μπαγιόνα (30 χλμ νότια του Βίγκο). Η Μπαγιόνα είναι το πρώτο λιμάνι στο οποίο το 1493 έδεσε ο Μαρτίν Πινθόν επιστρέφοντας από την Αμερική, το πρώτο μέρος της Ευρώπης όπου έγινε γνωστό ότι υπάρχει ένας “νέος κόσμος”!».
Οι Ζαπατίστας ήρθαν να θυμίσουν στην Ευρώπη πως «Ζούμε, σημαίνει είμαστε ελεύθεροι». Δεκάδες οργανώσεις σε κάθε χώρα υποδέχονται τα μέλη της αποστολής και συζητούν πάνω στα ζωτικά θέματα που μας ενώνουν. Ποια είναι αυτά; «Μας ενώνει το ότι νιώθουμε δικούς μας τους πόνους της γης: τη βία κατά των γυναικών˙ το διωγμό και την περιφρόνηση εκείνων που έχουν διαφορετική συναισθηματική, ψυχολογική και σεξουαλική ταυτότητα˙ τον αφανισμό της παιδικής ηλικίας˙ τη γενοκτονία των αυτόχθονων˙ το ρατσισμό˙ το μιλιταρισμό˙ την εκμετάλλευση˙ τη λεηλασία˙ την καταστροφή της φύσης.
Μας ενώνει η αντίληψη ότι για τους πόνους αυτούς ευθύνεται ένα σύστημα. Ο δήμιος είναι ένα σύστημα εκμετάλλευσης, πατριαρχικό, πυραμιδοειδές, ρατσιστικό, ληστρικό και εγκληματικό: ο καπιταλισμός. Μας ενώνει η γνώση ότι είναι αδύνατο να μεταρρυθμίσουμε αυτό το σύστημα, αδύνατο να το εκπολιτίσουμε, να το αμβλύνουμε, να το λειάνουμε, να το εξημερώσουμε, αδύνατο να το εξανθρωπίσουμε.
Μας ενώνει η δέσμευσή μας να αγωνιστούμε, παντού και κάθε ώρα και στιγμή – ο καθένας και η καθεμιά στο χώρο της – ενάντια σε αυτό το σύστημα μέχρι να το καταστρέψουμε ολοκληρωτικά. Η επιβίωση της ανθρωπότητας εξαρτάται από την καταστροφή του καπιταλισμού. Δεν παραδινόμαστε, δεν ξεπουλιόμαστε, δεν υποτασσόμαστε.
Μας ενώνει η βεβαιότητα ότι ο αγώνας για την ανθρωπότητα είναι παγκόσμιος. Όπως η εν εξελίξει καταστροφή δεν γνωρίζει σύνορα, εθνικότητες, σημαίες, γλώσσες, κουλτούρες, φυλές, έτσι και ο αγώνας για την ανθρωπότητα είναι σε όλους τους τόπους κάθε στιγμή.
Μας ενώνει η πεποίθηση ότι είναι πολλοί οι κόσμοι που ζουν και αγωνίζονται στον κόσμο. Και ότι κάθε αξίωση για ομογενοποίηση και ηγεμονία είναι επίθεση ενάντια στην ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης: την ελευθερία. Η ισότητα της ανθρωπότητας βρίσκεται στο σεβασμό της διαφορετικότητας. Η ομοιότητά της βρίσκεται στην ποικιλομορφία της.
Μας ενώνει η συνειδητοποίηση ότι αυτό που θα μας επιτρέψει να προχωρήσουμε δεν είναι το να επιβάλλουμε το βλέμμα μας, τα βήματά μας, τις συντροφιές, τους δρόμους και τους προορισμούς μας, αλλά το να ακούσουμε και να κοιτάξουμε τον άλλον που, αν και διαφορετικός, έχει την ίδια λαχτάρα για ελευθερία και δικαιοσύνη» γράφει η πρώτη διακήρυξη προς τους λαούς του κόσμου που κοινοποιήθηκε 1η Ιανουαρίου του έτους 2021 και την οποία υπογράφουν περισσότερες από 6.000 συλλογικότητες και από τις πέντε ηπείρους.».
