Ο πατριωτισμός του κτήνους

Με αφορμή την τραγωδία στην Τουρκία και την Συρία εκφράστηκε και πάλι ο φασιστικός και ο δημοκρατικός πατριωτισμός. Ο πρώτος επιχαίρει με την δυστυχία των «άλλων», ενώ ο δημοκρατικός συμπάσχει, αποδεχόμενος την αγάπη για τον Άνθρωπο ανεξάρτητα από χρώμα, φυλή, θρησκεία ή άλλη πίστη και καταγωγή. Αυτό διακρίνει τους δημοκράτες από τους φασίστες, τους ουμανιστές από τους μισερούς εθνικιστές

Ο «πατριωτισμός» ως εθνική υπερηφάνεια ανάγεται στον πρώιμο ρομαντισμό και δεν έχει σχέση με την παράδοση των «γερασμένων ρομαντικών που έγιναν ευσεβείς» λέει ο Χάμπερμας. Για τον Ντιούι «το έθνος είναι μια σε διαρκή διαβούλευση κοινωνία των πολιτών- είναι μια αέναη κατασκευή, όχι ένα δώρο της φύσης. Οι εθνικές ταυτότητες σχηματίζονται μόνον μέσα στη ροή των δημόσιων διαλόγων». 

Άρα, η εθνική ταυτότητα, όπως και το έθνος-κράτος, είναι μία κατασκευή και μάλιστα διαρκής. Με βάση αυτή την παρατήρηση κάνω τη διάκριση μεταξύ του δημοκρατικού πατριωτισμού και του εθνικιστικού πατριωτισμού. Του πατριωτισμού που βασίζεται στην αγάπη για την πατρίδα και στον πατριωτισμό που μπορεί να διαμορφώσει το αίσθημα του Εμείς μόνο με βάση το μίσος απέναντι στον Άλλο. Ο πρώτος είναι ο «δημοκρατικός πατριωτισμός» και ο δεύτερος είναι ο φασιστικός εθνικισμός. Ο πρώτος, ο δημοκρατικός διακρίνεται από το δεύτερο γιατί δεν βασίζεται στο μίσος για να συστήσει το «Εμείς», αλλά στην αγάπη για κάθε άνθρωπο ανεξάρτητα από χρώμα, φυλή, θρησκεία, καταγωγή. Ο δεύτερος είναι ο πατριωτισμός του κτήνους...