«Ο Θεός πραγματοποιεί τον εαυτό του στο φιλί μας»

«Εγώ λέω πάντα αλήθεια» μου είπε. «Ποια είναι η αλήθεια σου;» ρώτησα. «Μία είναι η αλήθεια» επέμεινε. «Δύο είναι», είπα. Την πρώτη την είδα γραμμένη στην πρόσοψη του πανεπιστημίου της Ιστορίας της ρωμαϊκής Οξφόρδης: «fortis est veritas», η δύναμη είναι η αλήθεια. Τη δεύτερη την είδα στις κατακόμβες των πρωτοχριστιανών. Την είδα στην επιστολή προς Κορινθίους του Παύλου: «Και εάν έχω πάσαν πίστιν, ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμί...». 

Είναι ο χριστιανισμός της Ανατολής που δημιούργησε μία νέα ανθρώπινη ηθική, μία νέα συμβολική τάξη. Ο θεός των πρωτοχριστιανών είναι ένας φτωχός, γεννημένος μεταξύ των φτωχών, είναι ταπεινός, αποστερημένος από κάθε αγαθό, είναι αντιεξουσιαστής και αποδέχεται το θάνατο στο σταυρό όπως ο τελευταίος των αθλίων. Αυτός ο θεός είναι ο θεός της μέριμνας, ο θεός της δικαιοσύνης και του συλλογικού καλού. Αλλά πως από την «αποθέωση» της συλλογικότητας φθάσαμε στη δόξα του πιο ακραίου ατομικού πνεύματος; Για να συμβεί αυτό χρειάστηκε η ανατροπή της ανατροπής. Από τη Δύναμη οδηγηθήκαμε στην Αγάπη κι από κει πάλι στη Δύναμη. Ο καθολικισμός και στη συνέχεια ο προτεσταντισμός έκαναν την αντεπανάσταση των εχόντων. Η φτώχεια έγινε και πάλι αμαρτία! Ο Άλλος αναγνωρίζεται πια μόνο από την υλική του δύναμη, ενώ η αγάπη έγινε μια αφόρητη αυτοαναφορικότητα, ένας ναρκισσισμός μέχρι θανάτου.   

Δύναμη και πλούτος είναι ο ένας πόλος του μεγάλου εκκρεμούς της Ιστορίας. Ο άλλος πόλος είναι η Αγάπη στον άνθρωπο και η κοινωνική δικαιοσύνη, εκείνη δηλαδή η πεποίθηση που θεωρεί πως όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι και πως ένα κομμάτι ψωμί δεν χρειάζεται ένα τόνο αλυσίδες. Αυτές οι δύο αρχές αντιμάχονται στη διάρκεια ολόκληρης της ανθρώπινης Ιστορίας, με το εκκρεμές να κινείται άλλοτε προς τον έναν και άλλοτε προς τον άλλο πόλο. Αυτός ο άνεμος της ιστορίας, που φυσάει πότε από δω και πότε από κει, αποκλήθηκε πνεύμα της εποχής ή πολιτική ηγεμονία. Σήμερα βρισκόμαστε στην πολιτική ηγεμονία της Δύναμης, αφού ακόμη και τα θύματα σκέφτονται με τους όρους των θυτών, ακόμα και οι «κάτω» σκέφτονται όπως τα αφεντικά τους.  Όσο για την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, τη διάδοχο υποτίθεται των πρωτοχριστιανών, κι αυτή είναι πλέον μία πολιτική εξουσία, που κινείται μεταξύ της δεξιάς των εχόντων και της ακροδεξιάς των ρατσιστών.

Η νίκη της Δύναμης έγινε οριστική από τη στιγμή που επιχειρήθηκε μία επανάσταση των «κάτω» με τους όρους όμως της Δύναμης. Έτσι, οι μεγάλες κόκκινες επαναστάσεις αντί να δημιουργήσουν τον δικό τους άνθρωπο, τον άνθρωπο της αγάπης και της συλλογικότητας, δημιούργησαν μία καρικατούρα «άδολης δύναμης», ένα δημιούργημα των Φρανκενστάιν της πολιτικής επανάστασης.

Σήμερα, όχι μόνο ο Μαρξ αλλά ακόμα κι ο Χέγκελ έχει ξεχαστεί, αυτός που μιλούσε για τις τρεις βαθμίδες: την Αγάπη, τη Συμφιλίωση (των αντιθέτων) και τη Γνώση (επιστήμη). Ποιος θυμάται τον Καμί που έγραφε: «Αν είχα να γράψω ένα βιβλίο περί ηθικής θα είχε εκατό σελίδες, οι ενενήντα εννέα λευκές. Στην τελευταία θα έγραφα: Δεν γνωρίζω άλλο χρέος από την αγάπη.»

Ποιος αλήθεια θυμάται τους ποιητές; 

Ναι, «Ο Θεός

πραγματοποιεί τον εαυτό του

στο φιλί μας.

……………

Στην κόγχη των χειλιών μας

εδρεύει το απόλυτο.»

Δεν θυμάμαι ποιος το έγραψε…