Ο αστός ανησυχεί έως εκεί που γαργαλιέται η μύτη του

Το Manhattan, New York, είναι τετραγωνισμένο αρχιτεκτονικά και κοινωνικά: Το παραλληλόγραμμο από την York Avenue ανατολικά έως την 7th Avenue δυτικά και από την Wall Street νότια έως την 106th street βόρεια είναι σχετικά ασφαλές, το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας. Πάνω από την 106th Avenue αρχίζει το Harlem και ο φόβος να το επισκεφθεί μεγάλο μέρος των κατοίκων της πόλης.

Όταν πρωτοεπισκέφθηκα, για μακρόχρονη σχετικά παραμονή, την Νέα Υόρκη, ήταν πριν από πολλά χρόνια στο Memorial Hospital (στην 68th street & York Avenue) για κάποια επιστημονική συνεργασία. Καπνιστής. Βαρύς καπνιστής, σε ένα απόλυτα αντικαπνιστικό περιβάλλον, σημαίνει συνεχές πήγαινε–έλα στον εξωτερικό χώρο, ρούχα που μύριζαν καπνό σε αρκετούς και επιτιμητικά έως απαξιωτικά βλέμματα και δηκτικά σχόλια.

Κάποια στιγμή, στο μεσημεριανό φαγητό με τους συναδέλφους στο νοσοκομείο, πάνω στην κοινωνική κουβέντα για εγκληματικότητα, ανεργία, χημικά και ότι άλλο φανταστεί κανείς (κοινωνική κουβέντα που μόνο ένας ξένος θα προκαλούσε...), όταν τα βέλη έφτασαν σε μένα και στον “υπ' αριθμό 1 εχθρό της κοινωνίας” στο τσιγάρο, αντέδρασα αρκετά έντονα: “Πως μπορείτε να βλέπετε μόνο το τσιγάρο ως θανάσιμο εχθρό της αμερικανικής κοινωνίας όταν στην 120th Street στο Κέντρο του Harlem βρίθει το εμπόριο ναρκωτικών, η πορνεία και οι συμμορίες;”. Μου απάντησαν με ειλικρινή και απόλυτη απορία, εάν αντιλαμβάνομαι τι λέω και τι σχέση έχει η ερώτησή μου, με το πρόβλημα που εγώ προκαλώ στην κοινωνία, καπνίζοντας.

Χρειάστηκε αρκετός καιρός για να τους γνωρίσω καλύτερα και να σκεφθώ ωριμότερα, για να κατανοήσω την αντίδρασή τους. Την αντίδραση ανθρώπων καλής παιδείας, προστατευμένης υγείας, ανθηρού μέλλοντος για τους ίδιους και τα παιδιά τους, σταθερού (και υψηλού) εισοδήματος, σε ασφαλείς κατοικίες: για αυτούς τους ανθρώπους, κοινωνία είναι ο μικρόκοσμός τους, τα δε ναρκωτικά, οι βιασμοί, τα μαχαιρώματα, η πείνα, οι προσβολές και η δυστυχία δεν είναι παρά παράγραφοι στην εφημερίδα ή βιντεάκια στην τηλεόραση.

Είχαν δίκιο, καθώς ο μοναδικός “κορωνοϊός” της άσπιλης ζωής τους ήταν ο καπνός και ο μοναδικός φορέας του ιού εγώ ο ίδιος. Μόνο κάποιοι σαν και εμένα (λόγω της επαγγελματικής τους ιδιότητος) θα μπορούσαν να εισχωρήσουν στον μικρόκοσμό τους και να προκαλέσουν διαταραχή του συστήματος. Όλοι οι άλλοι, οι προβλεπόμενοι “κακοί”, ήταν αποκλεισμένοι γεωγραφικά, κοινωνικά και οικονομικά. Αποτέλεσμα, στην “κλίμακα επικινδυνότητος” ο καπνός είχε την θέση 1 και τα ναρκωτικά π.χ. την θέση 10, αντί για το ανάποδο.

Θα μου πείτε που τα θυμήθηκα όλα αυτά.

Μα, μου τα επανέφεραν έντονα στην μνήμη οι λυσσασμένες αντιδράσεις αστών πολιτικών, “δημοσιογράφων” και φυλλάδων για την συγκέντρωση νεαρών αλλά και συλλογικοτήτων στην πλατεία της Αγ. Παρασκευής. Εάν μπορούσαν να τους έστελναν στην Γυάρο θα το είχαν ήδη κάνει. Έφταιγαν οι συγκεντρωμένοι (διατάραξη κοινής ησυχίας, συγκέντρωση παρά τον κορωνοϊό, κ.α.); Ναι, έφταιγαν. Αντέδρασαν στην επίθεση των ΜΑΤ; Ναι αντέδρασαν.

Την ίδια ώρα, εξελίσσετο ρατσιστική συνάθροιση με εκατοντάδες σιχάματα και ναζίδια με αλυσοπρίονα(!) στο Ηράκλειο της Κρήτης ενάντια στην επικείμενη άφιξη μεταναστών από την Λιβύη. Δεν υπήρξε για τα συστημικά μέσα και τους νοικοκυραίους παράνομη συγκέντρωση λόγω κορωνοϊού, οπλοκατοχή, αλυσοπρίονα(!), απειλή κατά της ζωής, ρατσισμός, ξυλοδαρμός διαμαρτυρομένων και παραβίαση του μισού ποινικού κώδικα.

Απλά ήταν Τετάρτη.