Να μην ενδώσουμε στον φόβο

Άνθρωποι που με συνοπτικές διαδικασίες κρίνονται ανεπαρκείς και λίγοι και ρίχνονται στις μυλόπετρες της ανεργίας. Αυτή είναι η φρίκη του νεοφιλελευθερισμού, όπως έχει πια εδραιωθεί στη νέα τάξη πραγμάτων. Άνθρωποι-μυρμήγκια εργατικά κι ευσυνείδητα που από πολύ νωρίς στη ζωή τους οφείλουν να εμπεδώσουν το μήνυμα: «Δεν υπάρχει χώρος για όλους».

Θυμάμαι, ήμουν στις τελευταίες τάξεις του Λυκείου, όταν διάβασα τα «Οχτώ θανάσιμα αμαρτήματα του πολιτισμού μας» του Κόνραντ Λόρενς.

Είχα εξοργιστεί τότε, με όλη την αφέλεια της εφηβείας μου, όταν είδα ότι μέσα σ’ αυτά συγκαταλέγεται και ο υπερπληθυσμός. Είχα φανταστεί τότε τη γη ως μια μάνα που δεν μπορεί πια να βυζάξει όλα τα παιδιά της και αφήνει στην τύχη τους τα πιο αδύναμα να πεθάνουν από την πείνα. Κάτι τέτοιο φάνταζε παράλογα άδικο.

Σκέφτομαι και τον μύθο των αρχαίων Ελλήνων για την επέμβαση του Δία που, για να αλαφρώσει τη γη από τους ανθρώπους, στέλνει τον πόλεμο που θα οδηγήσει στον θάνατο πολλούς.

«Δεν υπάρχει χώρος για όλους».

Είναι τραγική αυτή η φράση για όποιον προσπαθήσει να τη συλλάβει. Και βλέπουμε τα αποτελέσματά της σήμερα πιο πολύ από ποτέ.

Άνθρωποι αναλώσιμοι σ’ ένα απρόσωπο σύστημα νομής εξουσίας που για πρώτη φορά δείχνει τόσο φανερά τις προθέσεις του.

Σε καλεί να οπλιστείς με νύχια θηρίου στην πάλη για επιβίωση. Απογυμνωμένος ολότελα από την ελπίδα ότι η πάλη μέσα από την πολιτική μπορεί να καλυτερεύσει τις συνθήκες ζωής του, ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος καλείται να ζήσει με την επίγνωση της αδυναμίας του. Καλείται να ζήσει με τις εικόνες φρίκης που εναλλάσσονται καθημερινά ως μια έντεχνη προειδοποίηση.

Ίσως εσύ να είσαι ο επόμενος, αν δεν προσέξεις. Δεν έχει έλεος αυτή η μηχανή, ούτε σταματάει τη λειτουργία της, όσοι απλήρωτοι εργαζόμενοι κι αν κόψουν τις φλέβες τους, όσοι κι αν πεθάνουν σε ώρα εργασίας, όσοι κι αν φτάσουν να φυτοζωούν καλυμμένοι το γκρίζο χρώμα της στάχτης. Είναι μια μαύρη τρύπα που σε παίρνει όλο και πιο βαθιά μέσα της και σου σκοτώνει τα όνειρα προτού καν γεννηθούν. Γιατί το στομάχι του ανθρώπου είναι η μόνη πραγματικότητα. Το στομάχι που πρέπει να γεμίσει. Αλλιώς θα έρθει ο θάνατος. Κι εσύ δεν έχεις μάτια πια. Δεν έχεις σπίθα μέσα σου. Είσαι το γκρίζο των γαστρικών υγρών του άδειου στομαχιού. Και σε πείσαν πως ο μόνος τρόπος να το κάνεις να σωπάσει είναι να σκοτώσεις τη ματιά σου. Και να μην ξεχνάς ποτέ αυτή την απλή αλήθεια.

«Δεν υπάρχει χώρος για όλους.»

Εκτός εάν…

... αποφασίσουμε ότι το τέρας της απάθειας εμάς δε θα μας νικήσει. Και πάρουμε στα χέρια μας το μόνο που είναι πραγματικά δικό μας. Τον χρόνο της ζωής μας. Εκτός εάν αποφασίσουμε πως αυτόν τον χρόνο, ο καθένας μας από το δικό του το μετερίζι, δεν θα τον χαλαλίσει στην ηττοπάθεια και τη μιζέρια. Θα σπείρει, με όποιον τρόπο μπορεί, αυτήν τη σπίθα που λέγεται πείσμα και αγώνας. Να μην ενδώσουμε στον φόβο. Να μη χάσουμε την ικανότητα να νιώθουμε. Είναι ο μόνος αγώνας που εξακολουθεί να έχει νόημα.