Κι όμως, είναι ο καπιταλισμός...

Στην Ελλάδα φονικές φωτιές, στην Ισπανία και στην Καλιφόρνια φωτιές, ο ευρωπαϊκός βορράς φλέγεται από έναν πρωτοφανή καύσωνα, οι παγετώνες λιώνουν, κι όμως ο άνθρωπος του οποίου η ζωή νοηματοδοτείται από το κέρδος, ο έμπορος όπλων, ο χρυσοκάνθαρος της Ουάσιγκτον επιμένει πως δεν υφίσταται θέμα κλιματικής αλλαγής. Αλλά δεν είναι ο μόνος. Μαζί του είναι ένας ολόκληρος πολιτισμός, είναι ο πολιτισμός της υπερεκμετάλλευσης της φύσης, είναι ο άνθρωπος που δεν ακούει τις εσωτερικές ροές των φυτών, τα κελαηδίσματα των πουλιών, που δεν μυρίζει μυρωδιές σωμάτων και αρώματα λουλουδιών, που οι αισθήσεις του έχουν ακρωτηριασθεί. Είναι ο άνθρωπος της βίας και του πολέμου όλων εναντίον όλων, είναι ο άνθρωπος του «Εγώ Όλος ο Κόσμος» του Κάφκα, είναι ο άνθρωπος του Μακιαβέλι, είναι ο ναζί και ο φασίστας της κάθε μέρας, είναι ο άνθρωπος της μεγασυσσώρευσης και του κέρδους αλλά και ο μικροκαταφερτζής, είναι ο υδραυλικός που συνάντησα προχθές και ο οποίος αν και έχει βγάλει μόνο το δημοτικό, είναι γνώστης της ιστορίας καθότι αρχαιοκάπηλος. Είναι οι λογής «κάπηλοι» που ενδημούν παντού, και στους «πάνω» και στους «κάτω». Είναι ο φονικός πολιτισμός του «έλα μωρέ». Μόνο που εν προκειμένω δεν μιλάμε για 100 νεκρούς αλλά για εκατομμύρια και δισεκατομμύρια, για τον πλανήτη ολόκληρο. Ποιος όμως το βλέπει αυτό; Κανείς. Ή τουλάχιστον κανένας από αυτούς που έχουν ενσωματώσει τη λογική «εγώ να βολευτώ και οι άλλοι, ας πάνε να πνιγούν». Οι κραυγές που ακούτε σήμερα είναι οι δικές τους!  

Γιατί με τον ίδιο τρόπο σκέφτονται οι γεωπολιτικοί παίκτες στην Αφρική και στη Μέση Ανατολή, σκοτώνοντας χιλιάδες ανθρώπους, με τον ίδιο τρόπο και ο έμπορος ψεύτικων σωσιβίων, που στέλνει μικρά παιδιά στο βυθό του Αιγαίου. Γι’ αυτό πολλοί επισημαίνουν, μεταξύ αυτών και ο Αμάρτυα Σεν πως «Η ιδέα του καπιταλισμού έπαιξε όντως σημαντικό ρόλο ιστορικά, αλλά σήμερα αυτή η χρησιμότητα δεν αποκλείεται να έχει σχεδόν εξαντληθεί»(The New York Times). Εμείς, λέμε, όχι μόνο ότι έχει εξαντληθεί αλλά ότι οδηγεί και στην ολοκληρωτική οικολογική, στην πολιτισμική και στην ανθρωπιστική καταστροφή. Συνεπώς, είναι πρόδηλος ο κίνδυνος να έχουμε την εξαφάνιση της ζωής και τη ρήξη της ιστορικής συνέχειας της ανθρωπότητας έτσι όπως αυτή υφίσταται σήμερα. Γι’ αυτό αν θέλουμε να κάνουμε κάτι ουσιαστικό για τους ανθρώπους που έχουν χαθεί, η ανυπακοή μας πρέπει να είναι τέτοια που να αναγκάσει τους παγκόσμιους και τους εθνικούς καταστροφείς να δεχτούν ότι το κέρδος δεν είναι πάνω από τη ζωή. Ανυπακοή, λοιπόν, στο μεγάλο αλλά και στο μικρό, καθημερινό φασισμό. Ανυπακοή στους «πάνω» που σκοτώνουν τη ζωή, αλλά ανυπακοή και στον κακό μας εαυτό, στους «κάτω» που σκέφτονται σαν τους «πάνω». Αλλά η ανυπακοή είναι η άρνηση στο παλιό -είναι η άρνηση του φονικού καπιταλισμού- χωρίς να προτείνει κάτι νέο. Γι’ αυτό η μετάβαση θα είναι οδυνηρή, καθώς βεβαιότητες στις εποχές μεταξύ των εποχών δεν υπάρχουν. Δεν υπάρχουν δρόμοι, αφού τους κλείσαμε. Γι' αυτό πρέπει να δημιουργήσουμε νέους.

Ή θα υπάρξει, λοιπόν, ένα ευρωπαϊκό και παγκόσμιο κίνημα που δεν θα αμύνεται απλώς αλλά και θα προτείνει, αντιπαραθέτοντας ένα νέο είδος ανθρώπου στον σημερινό εγωτικό κανίβαλο, ή η σημερινή κίνηση του καπιταλισμού προς την άβυσσο, θα συνεχιστεί αδιατάρακτα. Με άλλα λόγια, χρειαζόμαστε ένα παγκόσμιο κίνημα της διευρυμένης πολιτικής και κοινωνικής «οικολογίας», που θα σημάνει την επανένταξη του ανθρώπου στη Φύση και τη φύση του καθώς και ένα περιβαλλοντικό όριο στη συσσώρευση.