Η βία δεν είναι ίδια

Πως μπορεί ένας λογικός άνθρωπος να εξισώνει τη μαχαιριά που σκότωσε τον Παύλο Φύσσα με το «γιαούρτωμα» του Πάγκαλου; Πως είναι δυνατόν να διακηρύσσει κάποιος ότι η βία είναι ίδια είτε προέρχεται από τη βία του πυροβόλου όπλου είτε από μία σφενδόνα; Είναι ίδια η βία των σφαιρών των ισραηλινών στρατιωτών εναντίον των Παλαιστινίων διαδηλωτών, ακόμα κι αν οι τελευταίοι χρησιμοποιούν πέτρες; Ακόμη και ο ΟΗΕ μιλάει για «δυσανάλογη» χρήση βίας. Άρα, υπάρχει βία και βία. Υπάρχει η βία του ισχυρού και η βία του αδυνάτου. Υπάρχει η βία του φασίστα που σκοτώνει και η ήπια βία για την οποία μιλούσε η Χάνα Άρεντ, που δεν αρνούνταν ότι -σε ορισμένες περιστάσεις- «η βία ...είναι ο μόνος τρόπος να ισορροπήσει ξανά η πλάστιγγα της δικαιοσύνης».

Υπ’ αυτή την οπτική, η «ήπια βία» των «κάτω» -δηλαδή, οι υδαρές, οι χρωματιστές ή οι γαλακτώδεις διαμαρτυρίες- μπορεί να είναι και μία μορφή άμυνας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η βία δεν είναι παρά αδυναμία, που ασκείται είτε από τους ισχυρούς που κατέχουν τα μέσα της βίας και επιθυμούν το μονοπώλιο της δύναμης, είτε από τους «κάτω», τους απόκληρους των οποίων οι "πάνω" έχουν υπεξαιρέσει το δικαίωμα στη ζωή. Μιλώ για την αντίδραση των άνεργων στο συμβολικό θάνατό τους, μιλώ για την αντίδραση των προσφύγων στο ξερίζωμά τους, μιλώ για την αντίδραση των νέων στον ακρωτηριασμό  των ονείρων τους.

Γι’ αυτό κάθε φορά –και για να μην χανόμαστε σε γενικεύσεις- πρέπει να βλέπουμε τη βία συγκεκριμένα, να βλέπουμε από ποιον ασκείται και με ποιο σκοπό, αν είναι «ήπια», όπως των αδικημένων, που βρίσκονται σε άμυνα, ή δολοφονική, όπως αυτή των φασιστών.