Η ακροδεξιά πανηγυρίζει για την αγορά του Twitter από τον Μασκ

Η αγορά του τουίτερ από το αφεντικό της Tesla,  Έλον Μασκ, προκάλεσε ενθουσιασμό στον Τραμπ και τους ακροδεξιούς οπαδούς του που άρχισαν να δοκιμάζουν τα όρια της πλατφόρμας με tweets εναντίον της κοινότητας των τρανς, κατά της χρήσης μασκών ή αμφισβητώντας τα αποτελέσματα των εκλογών του 2020.

 «Η ελευθερία του λόγου είναι το θεμέλιο μιας λειτουργικής δημοκρατίας και το Twitter είναι η ψηφιακή πλατεία της πόλης όπου συζητούνται θέματα ζωτικής σημασίας για το μέλλον της ανθρωπότητας», ανέφερε ο Μασκ σε δήλωσή του τη Δευτέρα. Και ασφαλώς κανείς δεν μπορεί να είναι κατά της ελευθερίας του λόγου.

Αλλά τι σημαίνει λειτουργική Δημοκρατία και ελευθερία του λόγου σύμφωνα με τον Μασκ;

Όταν δισεκατομμυριούχοι όπως ο Μασκ δικαιολογούν τα κίνητρά τους χρησιμοποιώντας τη λέξη «ελευθερία», προσέξτε, αυτό που στην πραγματικότητα επιδιώκουν είναι η ελευθερία των δραστηριοτήτων τους χωρίς λογοδοσία, αναφέρει ο Ρόμπερτ Ράιχ στην Guardian. «Θέλουν να χρησιμοποιήσουν την τεράστια περιουσία τους για να κάνουν ό,τι θέλουν – χωρίς περιορισμούς από νόμους ή κανονισμούς, μετόχους ή ακόμα και καταναλωτές», συνεχίζει ο Ράιχ.

Τι σημαίνει, λοιπόν, σύμφωνα με τον Μασκ: Ελεύθερη αγορά, Ελεύθερος λόγος, Ελεύθερη επιλογή;

Η «ελεύθερη αγορά» αντανακλά όλο και περισσότερο τις απαιτήσεις των υπερπλούσιων… Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα «ελεύθερη αγορά», ούτε στην οικονομία ούτε στη φύση. Η «ελεύθερη αγορά» εξαρτάται από νόμους και κανόνες. Εάν έχετε αρκετά χρήματα, μπορείτε να εξαγοράσετε τις αλλαγές σε νόμους και κανόνες που θα σας αποφέρουν ακόμα περισσότερα χρήματα. (Μπορείτε επίσης να ζητήσετε από την κυβέρνηση να σας επιδοτήσει – ο Μασκ έχει λάβει μέχρι στιγμής επιδότηση 4,9 δισεκατομμύρια δολάρια.).

Ο «ελεύθερος λόγος» είναι μια άλλη ελευθερία των υπερπλούσιων. Η «ελεύθερη φωνή» τους μπορεί να ακουστεί ανάλογα με το μεγάφωνο που μπορούν να αγοράσουν. Εάν είναι εξαιρετικά πλούσιοι, μπορούν να αγοράσουν την Washington Post (Τζεφ Μπέζος) ή το Fox News. Εάν είστε ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, όπως ο Μασκ, μπορείς να αγοράσεις ένα από τα μεγαλύτερα μεγάφωνα στον κόσμο, που ονομάζεται Twitter – και στη συνέχεια να αποφασίσεις πως θα το χρησιμοποιήσεις, ποιοι θα είναι οι αλγόριθμοί του και πώς θα διαδίδει ή θα φιλτράρει τα ψέματα.

Ο Μασκ είπε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν ενδιαφέρεται για τα οικονομικά της συμφωνίας και ότι αυτό που επιδιώκει είναι «εξαιρετικά σημαντικό για το μέλλον του πολιτισμού». Ποιος άραγε έχρισε τον Μασκ να αποφασίζει για το μέλλον του πολιτισμού; Πόσο δημοκρατικό, τάχα, είναι αυτό;

Όσο για την ελεύθερη επιλογή, αυτή δεν υπάρχει, καθώς δεν υπάρχει άλλη πλατφόρμα ανάλογη με αυτή του τουίτερ.  Αν στους χρήστες, δηλαδή, δεν αρέσει αυτό που κάνει ο Μασκ με το τουίτερ, δεν μπορούν να πάνε σε μια άλλη παρόμοια πλατφόρμα, γιατί απλά ανάλογη δεν υπάρχει. Οι μεγαλύτερες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν γιγαντωθεί τόσο που είναι τα μόνα μεγάφωνα στην πόλη. Πού αλλού, λοιπόν, να πάνε οι χρήστες για να δημοσιεύσουν σύντομα μηνύματα που μπορούν να προσεγγίσουν δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους εκτός από το Twitter;

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι συνήθεις κανόνες ανταγωνισμού δεν ισχύουν. Από τη στιγμή που μια πλατφόρμα κυριαρχεί, γίνεται ακόμη πιο κυρίαρχη. Όπως ανακάλυψε ο Ντόναλντ Τραμπ με το φιάσκο του στο Truth Social, ανάλογες κινήσεις δεν έχουν πολλές πιθανότητες να πετύχουν.

Ο πραγματικός στόχος του Μασκ δεν έχει καμία σχέση με την ελευθερία των άλλων, αλλά με τη δική του απεριόριστη ελευθερία –την ελευθερία να ασκεί τεράστια εξουσία χωρίς να χρειάζεται να λογοδοτεί με βάση τους νόμους και τους κανονισμούς, στους μετόχους ή στον ανταγωνισμό της αγοράς-.

Σε αντίθεση με τις φιλοδοξίες του Μασκ για τις διαστρικές πτήσεις, ετούτη με το τουίτερ, μπορεί να απειλήσει την ίδια τη δημοκρατία, καταλήγει ο Ρόμπερτ Ράιχ*.

Πέρα από αυτό, οι γίγαντες του Διαδικτύου, στους οποίους συγκαταλέγεται τώρα και ο Μασκ, κατέχουν την εξουσία πάνω στις πληροφορίες, λαμβάνοντας έτσι κυρίαρχη θέση σ’ αυτό που αποκαλείται «καπιταλισμός της παρακολούθησης» και που  απειλεί πραγματικά τη δημοκρατία, προειδοποιεί η Shoshana Zuboff.

«Η αλήθεια είναι ότι η απόλυτη ελευθερία του λόγου [που υποστηρίζεται από τον Έλον Μασκ] δεν υπάρχει ως αρετή στον πραγματικό κόσμο», σημειώνει ο αρθρογράφος των Los Angeles Times, Michael Hiltzik. «Κάθε δημόσια πλατεία επιβάλλει ρητά όρια στην ομιλία, μέσω δημοσιευμένων κανόνων ή σιωπηρά μέσω της αυτορρύθμισης των χρηστών της».

«Τώρα που αγόρασε το Twitter για 44 δισεκατομμύρια δολάρια […] Ο Μασκ δεν θα χρειαστεί ποτέ ξανά να ανησυχεί για την παρεμβολή της SEC (Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς) στην ελευθερία του να τιτιβίζει ό,τι θέλει, είτε είναι αλήθεια είτε ψέμα», σημειώνει η δημοσιογράφος Maria Bustillos στον ιστότοπο Daily Beast.

Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν εκφράσει ανησυχίες για την έλλειψη ελέγχου στο περιεχόμενο των tweets που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της ρητορικής μίσους.

Τελικά, είναι μέγα ψέμα να μιλά κανείς για απόλυτη ελευθερία σε μια κοινωνία με ανταγωνιστικές, ταξικές αντιθέσεις και τεράστιες ανισότητες. Εδώ η ελευθερία αφορά μόνο τους υπερπλούσιους και προϋποθέτει την ανελευθερία και τον καταναγκασμό για τους «από κάτω».

* https://www.theguardian.com/commentisfree/2022/apr/24/elon-musk-twitter-billionaire-robert-reich