Ζαπατίστας: «Κάτω ο νόμος της βαρύτητας»
[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Κόσμος / 02.01.20 ]Είδα τη φτώχια να περπατάει ξυπόλητη. Είδα τα παιδιά της Αφρικής να δουλεύουν στα ορυχεία κολτανίου. Είδα τα παιδιά της Υεμένης να πεθαίνουν από τις βόμβες και όσα γλυτώνουν να πεθαίνουν από πείνα. Είδα τις κόρες της Χιλής να βιάζονται, τους νέους στο Παρίσι να τυφλώνονται. Κι άκουσα τη φωνή από τα δάση των βουνών της Τσιάπας: «Όλοι πάνω στο καράβι»!
Είναι Γενάρης 1994. Νότιο Μεξικό. Οι φτωχοί ιθαγενείς αγρότες ξεσηκώνονται και συγκροτούν το ένοπλο κίνημα των Ζαπατίστας.
Η ένοπλη εξέγερση θα σταματήσει μετά από 12 μέρες αιματοχυσίας και θα συναφθεί εκεχειρία με την κυβέρνηση του Μεξικού. Οι Ζαπατίστας θα εγγραφούν στην παγκόσμια συνείδηση ως η ελπίδα ενός νέου κόσμου, ως ένα νέο επαναστατικό παράδειγμα.
Ο γνωστότερος εκπρόσωπος του κινήματος είναι ο πρώην υποδιοικητής Μάρκος που τώρα αποκαλείται Γκαλεάνο. Ο λόγος του είναι ποιητικός. Οι φιλολογικοί κριτικοί θα του προσάψουν «λυρική εμπάθεια». Αυτός θα τους αποκαλέσει «μικρούς δικτάτορες» και πως η ιδεοληψία τους είναι να σχοινοβατούν και εντέλει να πέφτουν από την πλευρά της εξουσίας. Θεωρεί ότι ο νέος κόσμος χρειάζεται νέες λέξεις που θα εκφράσουν μια νέα, ουμανιστική ιδέα της προόδου και του τρόπου άσκησης της πολιτικής. Η επανάσταση οφείλει να ξεκινήσει από τον εαυτό της για να δημιουργήσει το καινούργιο. Το ιστορικό υποκείμενο αυτής της μετα-επανάστασης θα είναι η κοινωνία των πολιτών και όχι οι ελίτ. Τον κυρίαρχο ρόλο πρέπει να τον έχει η κοινωνία που σήμερα είναι απούσα, καθηλωμένη από τον «φόβο και την τάξη». Γι’ αυτό η λαϊκή κυριαρχία πρέπει να αναδομηθεί με βάση το «ηγούμαι υπακούοντας». Η ανυπακοή του ηγήτορα σημαίνει άμεση ανάκληση από τους εκπροσωπούμενους. Έτσι η λαϊκή κυριαρχία αναδομείται και μεταβάλλεται σε κανονιστική αρχή του δημόσιου βίου.
Πάνω απ’ όλα, όμως, οι επαναστάτες πρέπει να δημιουργήσουν τη δική τους αφήγηση, γιατί «Δεν είναι δικό μας το σπίτι του πόνου και της δυστυχίας. Μας το παρέστησε έτσι αυτός που μας κλέβει και μας εξαπατά... δεν είναι δική μας η γη του θανάτου και της αγωνίας. Δεν είναι δικός μας ο δρόμος του πολέμου. Δεν είναι δική μας η προδοσία και δεν χωρά στο βήμα μας η λησμονιά. Δεν είναι δικά μας το άδειο χώμα και ο κούφιος ουρανός».
Οι Ζαπατίστας δεν θέλουν "μεταρρύθμιση, αλλά αντίσταση και εξέγερση", επειδή ο καπιταλισμός δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να μας δώσει ανάσα μέσω των μεταρρυθμίσεων.
Ο υποδιοικητής Γκαλεάνο λέει πως στη Λατινική Αμερική ανεβαίνουν οι δεξιές κυβερνήσεις και οι πιο προοδευτικές είτε βρίσκονται υπό μεγάλη διεθνή πίεση είτε έχουν πέσει θύματα πραξικοπημάτων.
Κάποιοι λένε: «αν μας προσφέρουν μια ανάσα πρέπει να την πάρουμε». Αυτή η ανάσα “δεν θα είναι δυνατή ", δηλώνει κατηγορηματικά ο Γκαλεάνο.
Και τι κάνουμε λοιπόν; Αρνούμαστε την όποια ανάσα; Δεν θα την επιτρέψουν επιμένει ο Γκαλεάνο, αντιτάσσοντας σ’ εκείνους που αρνούνται την εξέγερση: «Κάποιοι παρατήρησαν πως το να αντιταχθεί κανείς στην παγκοσμιοποίηση ισοδυναμεί με το να πάει κόντρα στο νόμο της βαρύτητας, Οπότε ούτε συζήτηση: Κάτω ο νόμος της βαρύτητας!»