Αυτοί είναι οι υπαίτιοι...

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 05.09.23 ]

Η κυβέρνηση και τα συστημικά μίντια αποδίδουν τις φωτιές και τις πρωτοφανείς πλημμύρες στην κλιματική κρίση, την οποία παρουσιάζουν ως δήθεν φυσικό φαινόμενο!

Αλλά αυτό είναι ένα τεράστιο ψέμα!

Η κλιματική κρίση είναι ανθρωπογενής και οφείλεται πρωτίστως στην πίεση που υφίσταται η φύση από τους «μανιακούς του κέρδους». 

«Το πρόβλημα σήμερα είναι ότι ο ρυθμός (της εκμετάλλευσης) είναι πολύ γρήγορος … και τα οικοσυστήματα υφίστανται σοβαρή πίεση.», επισημαίνει η Γαλλίδα γεωγράφος Magali Reghezza-Zitt. 

Ο Ιμάνουελ Βαλερστάιν μιλούσε για το πρόβλημα του «φυσικού ορίου του ρυθμού με τον οποίο το κεφάλαιο μπορεί να συσσωρεύεται» κι ότι απαιτείται μείωση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης ώστε να δοθεί ο χρόνος στη φύση να αναπαραχθεί.

Όμως το κεφάλαιο δεν έχει φρένο. Αναπτύσσει μία ξέφρενη, παροξυσμική επιτάχυνση που έχει ως στόχο την μεγιστοποίηση του ποσοστού κέρδους, την όλο και μεγαλύτερη συσσώρευση. Γι’ αυτό η επίτευξη ισορροπίας μεταξύ οικονομίας και οικολογίας (δηλαδή της κοινωνίας και του φυσικού περιβάλλοντος), επιβάλλοντας «όρια συσσώρευσης» κέρδους, είναι μία πλάνη στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος. Αντ' αυτού έχουμε την αποδάσωση (τα καμένα δάση κηρύσσονται αναδασωτέα, αλλά δεν αναδώσονται ποτέ), τον υπερκαταναλωτισμό και τη συσσώρευση αποβλήτων, τον υπερτουρισμό (το Παρίσι υποδέχεται τριάντα οκτώ εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο, περισσότερο από δεκαεπτά φορές τον αριθμό των κατοίκων του), τους πρόσφυγες της οικονομικής ανισότητας, αλλά και τους πρόσφυγες της κλιματικής κρίσης (αναγνωρίστηκαν πρόσφατα ως τέτοιοι από τον ΟΗΕ).

Συνοπτικά, τα οικολογικά προβλήματα οφείλονται στον ανταγωνιστικό χαρακτήρα της οικονομίας της αγοράς που υποχρεώνει τους οικονομικούς ανταγωνιστές είτε να αναπτύσσονται συνεχώς ο ένας εις βάρος του άλλου, είτε να καταστραφούν.

Γι’ αυτό και η αδυναμία λήψης μέτρων στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος.

Όπως σημειώνει η Ναόμι Κλάιν: «…Οι κυβερνήσεις πρωτοσυναντήθηκαν για να συζητήσουν τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων το 1988 και από τότε συναντιούνται κάθε χρόνο και συζητούν για την αναγκαιότητα μείωσης των εκπομπών αερίων, αλλά χρόνο με το χρόνο οι εκπομπές αερίων αυξάνονται…».

 Καμία αλλαγή δεν συμβαίνει. Αντίθετα, το σύστημα εξακολουθεί να ενισχύει την οικονομική συσσώρευση, διαφημίζοντας τη μαζική κατανάλωση. Και τα πράγματα χειροτερεύουν, καθώς η φύση αντιδρά…

Έτσι βαίνουμε από καταστροφή σε καταστροφή, από πύρινη λαίλαπα σε πύρινη λαίλαπα, από πλημμύρα σε πλημμύρα μέχρι να ερημωθεί πλήρως το σπίτι μας, το χωριό μας, η χώρα μας, ο πλανήτης.

Και το χειρότερο είναι, όπως σημειώνει η Magali Reghezza-Zitt, ότι συνηθίζουμε: «Σήμερα, βλέπουμε την ανάπτυξη ενός εφησυχασμού σχετικά με την κλιματική κρίση: δεν αρνούμαστε πλέον το πρόβλημα, αλλά το ελαχιστοποιούμε».

Σ’ αυτόν τον εφησυχασμό συμβάλουν με συστηματικό τρόπο τα συστημικά μίντια αλλά και οι κυβερνήσεις που παρουσιάζουν την κλιματική κρίση ως φυσικό φαινόμενο!

Καταφεύγουν στον ανορθολογισμό, όχι γιατί είναι ανορθολογικοί, αλλά γιατί γνωρίζουν πολύ καλά ότι για να υπάρξει λύση θα πρέπει να αρνηθούν τον εαυτό τους και τον καπιταλισμό.

Όσο για τον «πράσινο καπιταλισμό» δεν συνιστά λύση, γιατί δεν μπορεί να επιτρέψει κανόνες, να θέσει όρια στην παραγωγή, να απαρνηθεί την απορρύθμιση και την κερδοσκοπία. Γιατί το κέρδος και η μεγιστοποίησή του είναι το «οξυγόνο» του. Γι’ αυτό θα ζητάει συνεχώς κι άλλα δέντρα, κι άλλα δάση, κι άλλες αποψιλώσεις, κι άλλες ανεμογεννήτριες, κι άλλες εξορύξεις, κι άλλα καμένα ζώα, κι άλλες ανθρώπινες ζωές.

Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να δώσει απάντηση στο πρόβλημα της οικολογικής καταστροφής, γιατί είναι αυτός που την προκαλεί. Γι’ αυτό η λύση είναι συνυφασμένη με το «θάνατό» του.

Γι’ αυτό η οικολογία, η κοινωνική δικαιοσύνη και η υγεία συνδέονται σήμερα όσο ποτέ. Αποτελούν τα βασικά στοιχεία ενός αντι-καπιταλιστικού πολιτικού οικολογικού συνασπισμού ικανού να επιβάλει ένα πρόγραμμα ρήξης σε τοπικό και πλανητικό επίπεδο. 

Η Αριστερά, αν θέλει να είναι πραγματικά ουσιώδης και ανατρεπτική, θα πρέπει να αντιπαρατάξει στο καπιταλιστικό σχέδιο Β των μεγαλοκαρχαριών της δήθεν "πράσινης ενέργειας" ένα νέο πολιτιστικό (αντικαταναλωτικό) και οικονομικό υπόδειγμα, να δείξει ότι το συμφέρον των ανθρώπων δεν ταυτίζεται με την συσσώρευση πλούτου αλλά με μια γεμάτη νόημα ζωή. Να πείσει τους πολίτες ότι ένας κόσμος καλοσύνης είναι εφικτός, ότι στη φύση δεν κυριαρχεί ο ανταγωνισμός, αλλά υπάρχει αλληλεπίδραση των διαφόρων μορφών ζωής, ότι είναι ένας κόσμος συμπληρωματικότητας και αμοιβαιότητας, ένα σύμπαν αλληλεγγύης και εντέλει αρμονίας. Αν αυτό δεν συμβεί, αν δεν αλλάξουμε, τότε η ζωή στον πλανήτη Γη θα γίνει μια απέραντη δυστοπία, που θα βιώνουμε διαρκώς μέχρι τον οριστικό χαμό...