Από τον ναρκο-καπιταλισμό του 20ου αι. στον ψυχεδελικό καπιταλισμό του 21ου

Ο ναρκο-καπιταλισμός, ή αλλιώς ο «ψυχεδελικός καπιταλισμός» είναι εδώ. Με τίτλο «Psychedelics SA» το δεκαπενθήμερο αμερικανικό περιοδικό The Nation αφιερώνει ένα ειδικό τεύχος στην αγορά των (ψυχεδελικών) ναρκωτικών ουσιών και στις τεράστιες επενδύσεις που θα γίνουν τα επόμενα χρόνια σ’ αυτή. Πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια, βασιζόμενες στο ότι ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) θα εγκρίνει σύντομα τη θεραπευτική χρήση των ψυχεδελικών ουσιών.

Το περιοδικό κάνει λόγο για τον «ψυχεδελικό καπιταλισμό».

Οι ουσίες που πιστεύεται ότι ο FDA θα εγκρίνει για θεραπευτική χρήση είναι το MDMA (ένα διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος που έχει ειδικά ψυχοτρόπα χαρακτηριστικά) και η ψιλοκυβίνη (που βρίσκεται στα παραισθησιογόνα μανιτάρια). Το ίδιο ισχύει για το DMT*, που βρέθηκε στο ayahuasca**, τη μεσκαλίνη και το LSD. Όλα αυτά τα παραισθησιογόνα εξακολουθούν να ταξινομούνται ως παράνομα ναρκωτικά του προγράμματος Ι στην ομοσπονδιακή νομοθεσία των ΗΠΑ.

Το περιοδικό The Nation αναρωτιέται αν «θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες αυτή η (σ.σ. οικονομική) άνθιση […] Ή τα ψυχεδελικά θα γίνουν… βαρετά;». Το ερώτημα μένει αναπάντητο. Όμως είναι γνωστό ότι το αμερικανικό μάρκετινγκ είναι ιδιαίτερα εφευρετικό στην προώθηση των προϊόντων του. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, πολύ γρήγορα τα «ψυχεδελικά» ναρκωτικά να γίνουν μόδα! Εξάλλου, οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει από τη δεκαετία του 1960 μία ισχυρή ναρκο-κουλτούρα, που τσάκισε κυριολεκτικά μια ολόκληρη γενιά, την αντιπολεμική γενιά του Βιετνάμ. Μάλιστα, πολλοί διανοούμενοι και καλλιτέχνες της «Αριστεράς», τότε, έπαιξαν το δικό τους αρνητικό ρόλο σ’ αυτό. Αρκεί να διαβάσει κανείς τη συζήτηση του Βασίλη Βασιλικού[1] με τον Γκίνσμπεργκ για να καταλάβει:

«…δεν μπορείς να φύγεις απ’ την Αμερική χωρίς να πάρεις μια πρέζα μεσκαλίνη(σ.σ. λέει ο Γκίνσμπεργκ). Ανοίγει καινούργια βάθη, βλέπεις με άλλη προοπτική. Πολλοί διάσημοι άνθρωποι στον καιρό μας παίρνουν ναρκωτικά… Το βασικό είναι να γλυτώσεις απ’ αυτό το κορμί. Να κατορθώσεις να γίνεις άγιος… "Η αλλαγή έχει συντελεστεί εδώ", και πιάνει το κούτελό του», γράφει ο Βασιλικός. 

Γράφει ο Κέρουακ[2]: «Ακριβώς εκεί απέναντι υπάρχει ένα κέντρο αναψυχής - το βλέπεις! Λέγεται Nickel-O (Πενταροδεκάρες), βλέπεις τη μεγάλη επιγραφή; - κι εκεί περίπου στις τέσσερις το πρωί, παίρνεις μια γεύση αποσύνθεσης· γερο-μεθύστακες, πόρνες, αδερφές, κακοποιοί, ναρκομανείς, όλα τα αποβράσματα της αστικής κοινωνίας μαζεμένα εκεί... κι όταν βρεθείς εκεί ανάμεσα σ’ όλα τα παιδιά του θλιμμένου αμερικάνικου παράδεισου, δεν μπορείς παρά να κοιτάξεις κατάματα, στην κατάθλιψη της μπεζεντρίνης (...) ένα παρανοϊκό σύμπαν».

Ο ναρκο-καπιταλισμός του 20ου αιώνα επανέρχεται τον 21ο αιώνα ως «ψυχεδελικός καπιταλισμός». Μερικές ακόμα γενιές θα «καούν» στο βωμό εκείνου του ειδωλολατρικού ξόανου, που αποκαλείται κέρδος και πίνει το νέκταρ από το κρανίο των δολοφονημένων…  

*Απόσπασμα από το δοκίμιο Homo Americanus, 2008

[1] Βασίλης Βασιλικός: Η μυθολογία της Αμερικής

[2]  Κέρουακ: The Town and the City (Η Επαρχία και η Πόλη)

**Διμεθυλτρυπταμίνη — είναι ένα παραισθησιογόνο φάρμακο τρυπταμίνης. Μερικές φορές αναφέρεται ως Dimitri. Παράγει αποτελέσματα παρόμοια με εκείνα των ψυχεδελικών, όπως το LSD και τα μαγικά μανιτάρια.

*** Το Ayahuasca είναι ένα αφέψημα δύο ή περισσότερων φυτών του Αμαζονίου, συνήθως μιας αναρριχώμενης αμπέλου (Banisteriopsis caapi) – που ονομάζεται επίσης ayahuasca – και των φύλλων ενός πολυετούς φυτού (Psychotria viridis).