Στις 26 Ιανουαρίου, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ζήτησε από το Ισραήλ να λάβει άμεσα μέτρα για να μειώσει τον αριθμό των θυμάτων αμάχων στη Γάζα, να εξασφαλίσει την παροχή βασικών υπηρεσιών και προμηθειών στη Γάζα και να αποτρέψει τη γενοκτονία των Παλαιστινίων εκεί. Η απόφαση λήφθηκε μετά από μια καταγγελία που έκανε η Νότια Αφρική και έδειξε ότι το δικαστήριο δέχεται ότι όντως μπορεί να συνέβη γενοκτονία στη Γάζα, κάτι που απαιτεί επείγουσα απόφαση για την λήψη άμεσων μέτρων πριν διεξαχθεί η κύρια δίκη.
Αργότερα την ίδια μέρα, ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ στο Όκλαντ της Καλιφόρνια, άκουγε επί τρεις ώρες τις συγκλονιστικές μαρτυρίες σε μια αγωγή που ασκήθηκε από την Defense for Children International-Palestine, η οποία κατήγγειλε την κυβέρνηση Μπάιντεν για παραβίαση της Σύμβασης για τη Γενοκτονία, για προμήθεια όπλων και άλλου στρατιωτικού εξοπλισμού στις ισραηλινές δυνάμεις που επιχειρούν στη Γάζα.
Και οι δύο περιπτώσεις ήταν συγκλονιστικές καθώς το Ισραήλ, το κράτος που γεννήθηκε στον απόηχο της σφαγής που έδωσε στον κόσμο τον όρο «γενοκτονία» —και τη Σύμβαση Γενοκτονίας, που εγκρίθηκε ομόφωνα από τα Ηνωμένα Έθνη το 1948— είναι το ίδιο που τώρα διαπράττει γενοκτονία. Οι δίκες είχαν επίσης το εξής κοινό σημείο: έθεσαν στο επίκεντρο τις δηλώσεις, περιγραφές και ερμηνείες της ιστορίας που, έξω από την αίθουσα του δικαστηρίου, τουλάχιστον στις δυτικές χώρες, συχνά αποσιωπούνται.
Όποια και αν είναι η τελική απόφαση στην υπόθεση του Διεθνούς Δικαστηρίου του ΟΗΕ (ICJ), οι ενάγοντες είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα καταφέρουν να επιτύχουν αυτό που απαιτούν και τόσο απεγνωσμένα επιθυμούν, δηλαδή το τέλος της σφαγής στη Γάζα. Και στις δύο περιπτώσεις, οι κατηγορούμενοι -το Ισραήλ στο ICJ και η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών στο ομοσπονδιακό δικαστήριο- ενήργησαν σαν να μην λαμβάνουν σοβαρά υπόψη την κατηγορία που τους αποδίδεται.
Στην υπόθεση του ICJ, οι δικηγόροι που εκπροσωπούν τη Νότια Αφρική χαρακτήρισαν την τρέχουσα δολοφονία στη Γάζα ως το τελευταίο κεφάλαιο σε μια συνεχή ιστορία. «Στην αίτησή μας, η Νότια Αφρική έχει αναγνωρίσει τη συνεχιζόμενη Nakba (καταστροφή) του παλαιστινιακού λαού μέσω του εποικισμού του Ισραήλ από το 1948», είπε ο Vusimuzi Madonsela, ο Νοτιοαφρικανός πρεσβευτής στην Ολλανδία, παρουσιάζοντας την υπόθεση στο δικαστήριο. «Η αίτηση τοποθετεί τις γενοκτονικές πράξεις και παραλείψεις του Ισραήλ στο ευρύτερο πλαίσιο των εβδομήντα πέντε ετών του απαρτχάιντ, της πενήντα εξάχρονης κατοχής και της δεκαεξάχρονης πολιορκίας του Ισραήλ που επιβλήθηκε στη Λωρίδα της Γάζας»…
Το άρθρο II της Σύμβασης για τη Γενοκτονία ορίζει τη γενοκτονία ως «πράξεις που διαπράττονται με πρόθεση να καταστρέψουν, εν όλω ή εν μέρει, μια εθνική, εθνική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα». Η Adila Hassim, πρώην δικαστής της Νότιας Αφρικής, υποστήριξε ότι το Ισραήλ διαπράττει τέσσερις από τις πέντε πράξεις που περιγράφονται στο Άρθρο II: δολοφονία μελών της ομάδας. πρόκληση σοβαρής σωματικής ή ψυχικής βλάβης σε μέλη της ομάδας· επιβάλλοντας σκόπιμα στην ομάδα συνθήκες ζωής που υπολογίζεται ότι θα επιφέρουν τη φυσική της καταστροφή εν όλω ή εν μέρει· και επιβολή μέτρων που αποσκοπούν στην αποτροπή γεννήσεων εντός της ομάδας…
Το Ισραήλ έκανε την ίδια τη ζωή αδύνατη για τους κατοίκους της Γάζας με τέσσερις διαφορετικούς τρόπους, είπε η Χασίμ. Πρώτον, εκτοπίζοντας τουλάχιστον το ογδόντα πέντε τοις εκατό των Παλαιστινίων στη Γάζα. Η πρώτη εντολή εκκένωσης του Ισραήλ, είπε η Χασίμ, που δόθηκε στους περίπου ένα εκατομμύριο κατοίκους της βόρειας Γάζας, στις 13 Οκτωβρίου, «η ίδια ήταν γενοκτονική», επειδή η εντολή «απαίτησε άμεση μετακίνηση, παίρνοντας μαζί τους μόνο ό,τι μπορούσε να μεταφερθεί, ενώ δεν επιτρεπόταν καμία ανθρωπιστική βοήθεια και τα καύσιμα, το νερό και τα τρόφιμα καθώς και άλλα απαραίτητα για τη ζωή που είχαν κοπεί σκόπιμα». Δεύτερον, είπε, «η συμπεριφορά του Ισραήλ έχει αποδεδειγμένα υπολογιστεί ότι προκαλεί εκτεταμένη πείνα, αφυδάτωση και ασιτία. . . . Το ενενήντα τρία τοις εκατό του πληθυσμού στη Γάζα αντιμετωπίζει επίπεδα κρίσης πείνας». Τρίτον, υποστήριξε ο Χασίμ, το Ισραήλ στερεί από τους Παλαιστίνιους στη Γάζα τα απαραίτητα, όπως καταφύγιο, ρούχα, είδη υγιεινής και νερό. Τέταρτον, η συνεχιζόμενη επίθεση του Ισραήλ στις υποδομές υγειονομικής περίθαλψης στη Γάζα «καθιστά τη ζωή μη βιώσιμη». Τέλος, υποστήριξε ότι το Ισραήλ παραβιάζει το Άρθρο IId της Σύμβασης για τη Γενοκτονία - «επιβολή μέτρων που αποσκοπούν στην αποτροπή γεννήσεων εντός της ομάδας» - εμποδίζοντας τις ιατρικές προμήθειες που είναι απαραίτητες για τον τοκετό. «Συνοπτικά, κυρία Πρόεδρε», είπε ο Hassim, απευθυνόμενος στη δικαστή Joan Donoghue, των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία ηγείται του ICJ από το 2021, «όλες αυτές οι πράξεις, ατομικά και συλλογικά, αποτελούν ένα υπολογισμένο πρότυπο συμπεριφοράς από το Ισραήλ που υποδηλώνει πρόθεση γενοκτονίας .»
…Στις 9 Οκτωβρίου, δύο ημέρες μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, ο υπουργός Άμυνας Yoav Gallant ανακοίνωσε «την πλήρη πολιορκία στη Λωρίδα της Γάζας. Δεν θα υπάρχει ρεύμα, φαγητό, καύσιμα, όλα είναι κλειστά» είπε και πρόσθεσε: «Πολεμάμε τα ανθρώπινα ζώα και ενεργούμε ανάλογα». Την επόμενη μέρα, ο υποστράτηγος Ghassan Alian, ο οποίος ηγείται του γραφείου του Συντονιστή Κυβερνητικών Δραστηριοτήτων στα Εδάφη, είπε: «Τα ανθρώπινα ζώα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως τέτοια. Δεν θα υπάρχει ρεύμα και νερό, θα υπάρχει μόνο καταστροφή. Ήθελες κόλαση, κόλαση θα πάρεις». Ο υπουργός Ενέργειας, Ισραήλ Κατς, δεσμεύτηκε να στερήσει τη Γάζα από ρεύμα και νερό. «Ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα; Κανένας ηλεκτρικός διακόπτης δεν θα ανοίξει, κανένας κρουνός νερού δεν θα ανοίξει και κανένα φορτηγό καυσίμων δεν θα μπει μέχρι να επιστρέψουν οι Ισραηλινοί απαχθέντες στα σπίτια τους». Παραθέτοντας αυτό το απόσπασμα στο ICJ, ο εκπρόσωπος της Νότιας Αφρικής Tembeka Ngcukaitobi είπε: «Αυτό δεν επιδέχεται καμία ασάφεια και σημαίνει τη δημιουργία συνθηκών θανάτου του παλαιστινιακού λαού στη Γάζα».
Η Νότια Αφρική υποστήριξε ότι η δολοφονική ρητορική στο Ισραήλ ήταν σαφής, συνεπής και δεν προερχόταν από το περιθώριο αλλά από τους ίδιους τους ανθρώπους που διαμορφώνουν και υλοποιούν την κρατική και στρατιωτική πολιτική. Κεντρική θέση σε αυτό το επιχείρημα είναι η χρήση του βιβλικού θρύλου του Αμαλέκ από τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, ενός μυθικού έθνους που ήθελε να εξολοθρεύσει τον εβραϊκό λαό. Ο Νετανιάχου επικαλέστηκε τον Αμαλέκ σε τηλεοπτική του ομιλία στις 28 Οκτωβρίου, καθώς τα ισραηλινά στρατεύματα ξεκινούσαν την χερσαία εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας. Στον βιβλικό θρύλο, ο Θεός διατάζει τους Ισραηλίτες να εκδικηθούν τον εαυτό τους σκοτώνοντας κάθε Αμαληκίτη—να διαπράξουν γενοκτονία. Τον Δεκέμβριο, μια ομάδα Ισραηλινών στρατιωτών μαγνητοσκοπήθηκε να χορεύει σε κύκλο, τραγουδώντας φράσεις από δηλώσεις των κρατικών αξιωματούχων τους: «Έρχομαι να καταλάβω τη Γάζα / και να χτυπήσω τη Χεζμπολάχ. / Κολλάω από μια μιτζβά / για να σκουπίσω τον σπόρο του Αμαλέκ / για να σκουπίσω τον σπόρο του Αμαλέκ. / Άφησα το σπίτι πίσω μου, / δεν θα επιστρέψω μέχρι τη νίκη. / Γνωρίζουμε το σύνθημά μας: / δεν υπάρχουν «μη εμπλεκόμενοι πολίτες». / δεν υπάρχουν «μη εμπλεκόμενοι πολίτες».»
Ένας από τους οκτώ μάρτυρες που κλήθηκαν από τους ενάγοντες ήταν ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Wake Forest, Barry Trachtenberg, ιστορικός του Ολοκαυτώματος, ο οποίος έγραψε το βιβλίο «Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ολοκαύτωμα», το οποίο αναλύει τον ρόλο των φυλετικών προκαταλήψεων στην αποτυχία της Αμερικής να αποτρέψει τη γενοκτονία των Εβραίων. Ο Trachtenberg κατέθεσε μια άποψη των ιστορικών της γενοκτονίας σύμφωνα με την οποία αυτό που συμβαίνει στη Γάζα μπορεί πράγματι να ονομαστεί γενοκτονία, κυρίως επειδή η πρόθεση να προκληθεί θάνατος σε μαζική κλίμακα ήταν τόσο σαφής στις δηλώσεις Ισραηλινών αξιωματούχων. «Παρακολουθούμε τη γενοκτονία να εκτυλίσσεται καθώς μιλάμε», είπε. «Βρισκόμαστε σε αυτή την απίστευτα μοναδική θέση όπου μπορούμε να επέμβουμε για να το σταματήσουμε, χρησιμοποιώντας τους μηχανισμούς του διεθνούς δικαίου που είναι στη διάθεσή μας»…
Η υπεράσπιση της κυβέρνησης των ΗΠΑ, όπως και η υπεράσπιση του Ισραήλ στο ICJ, βασίστηκε στο θεμελιώδες επιχείρημα ότι η κατηγορία είναι αδιανόητη. Οι δικηγόροι του υπουργείου Δικαιοσύνης υποστήριξαν ότι ζητήθηκε από το δικαστήριο να παρέμβει στην εξωτερική πολιτική και να την υπονομεύσει, παραβιάζοντας την αρχή της διάκρισης των εξουσιών. Ο ενάγων υποστήριξε ότι το ζήτημα δεν ήταν πολιτικό αλλά νομικό: η Σύμβαση για τη Γενοκτονία, της οποίας κύριος συντάκτης ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες, είναι νόμος και η αποστολή βομβών στον ισραηλινό στρατό ώστε να μπορεί να πραγματοποιήσει γενοκτονία παραβιάζει αυτόν τον νόμο.
Στο τέλος της ημέρας, ο δικαστής, Jeffrey S. White, φαινόταν συγκλονισμένος. «Η μαρτυρία που άκουσε το δικαστήριο ήταν πραγματικά φρικτή, ανατριχιαστική», είπε. «Και η κυβέρνηση δεν αμφισβητεί πραγματικά, σοβαρά, στην πραγματικότητα, αυτό που συμβαίνει στη Γάζα». (Ο Ζαν Λιν, ένας από τους δύο δικηγόρους της κυβέρνησης, έγνεψε καταφατικά.) Ο Γουάιτ συνέχισε, «Υπάρχουν πλέον αδιαμφισβήτητες αποδείξεις ότι… υπάρχει μια γενοκτονία σε εξέλιξη…
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ
Επιμ. Γιώργος Χ Παπασωτηρίου
