Συμφωνία στην ΕΕ για το Μεταναστευτικό, «άλλο ένα βήμα» προς τα ακροδεξιά

Την Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου, εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών ανακοίνωσαν ότι κατέληξαν σε συμφωνία για τη μεταρρύθμιση του μεταναστευτικού συστήματος της Ένωσης. Όμως, παρά την ικανοποίηση που επιδεικνύουν οι κοινοτικοί θεσμοί, η εν λόγω «συμφωνία» δέχεται ήδη έντονη κριτική. Η δεξιά στην ΕΕ (Λαϊκό κόμμα) ακολούθησε τις ακροδεξιές θέσεις στο μεταναστευτικό, όπως συνέβη στην Ιταλία της Μελόνι, στην Γαλλία των Μακρόν-Λεπέν, αλλά και στην Βρετανία του Σούνακ.

Η ευρωομάδα της Αριστεράς ανακοίνωσε ότι αυτή είναι μια “μαύρη μέρα για την ΕΕ”, φράση που χρησιμοποίησε και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και τους Εξόριστους. Ουσιαστικά θα έχουμε περισσότερες κρατήσεις σε στρατόπεδα-φυλακές και απελάσεις σε «Ρουάντες».

Τη φράση «Μαύρη μέρα για την ΕΕ» χρησιμοποίησε και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και τους Εξόριστους, υποστηρίζοντας ότι οι αλλαγές βασίστηκαν σε “ψευδείς υποθέσεις”.

Παράλληλα, η Save the Children είπε ότι η συμφωνία “θα οδηγήσει σε κατάφωρες παραβιάσεις των δικαιωμάτων των παιδιών, θα θέσει σε κίνδυνο τα παιδιά που κινούνται και θα οδηγήσει σε περαιτέρω χωρισμό των οικογενειών μεταναστών”.

Τέλος, η Oxfam είπε ότι “η ΕΕ έχασε την ευκαιρία να συμφωνήσει επιτέλους σε καλύτερους κανόνες κατανομής ευθυνών και αλληλεγγύης. Αντίθετα, συμφώνησαν για περισσότερη κράτηση, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών και των οικογενειών σε κέντρα που μοιάζουν με φυλακές”.

Τι προβλέπει η Συμφωνία

Στο πλαίσιο της συμφωνίας, αναμένεται να υπάρξει “υποχρεωτική αλληλεγγύη για τις χώρες της ΕΕ που αναγνωρίζονται ότι βρίσκονται υπό μεταναστευτική πίεση”, ενώ άλλα κράτη-μέλη θα μπορούν “να επιλέξουν μεταξύ της μετεγκατάστασης αιτούντων άσυλο στην επικράτειά τους και της καταβολής οικονομικών συνεισφορών”, όπως ανέφερε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Γερμανία επί παραδείγματι, αντί να δέχεται την μετεγκατάσταση μεταναστών από την Ελλάδα, θα πληρώνει για την εδώ παραμονή τους.

Ένα άλλο βασικό στοιχείο της συμφωνίας είναι ότι “άτομα που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να εισέλθουν στην ΕΕ θα υπόκεινται σε διαδικασία προκαταρκτικού ελέγχου, συμπεριλαμβανομένης της ταυτοποίησης, συλλογής βιομετρικών δεδομένων, ελέγχων υγείας και ασφάλειας, σε διάστημα έως επτά ημέρες”.

Θα υπάρχει επίσης μια κοινή διαδικασία σε ολόκληρη την ΕΕ για τη χορήγηση προστασίας. “Η επεξεργασία των αιτημάτων ασύλου θα πρέπει να είναι ταχύτερη -έως έξι μήνες για μια πρώτη απόφαση- με μικρότερα όρια για προδήλως αβάσιμες αιτήσεις στα σύνορα της ΕΕ”.

Παράλληλα, η συμφωνία περιλαμβάνει νέα μέτρα για την αποτελεσματικότερη αναγνώριση των αφίξεων στην επικράτεια της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της “προσθήκης εικόνων προσώπου στα δακτυλικά αποτυπώματα, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών από έξι ετών”, ενώ δημιουργεί έναν νέο μηχανισμό για τη διασφάλιση της αλληλεγγύης σε ένα σενάριο όταν υπάρχει “εξαιρετική εισροή υπηκόων τρίτων χωρών που οδηγεί στην κατάρρευση του εθνικού συστήματος ασύλου”.

Γιατί η συμφωνία θεωρείται αμφιλεγόμενη

Οι επικριτές της συμφωνίας λένε ότι υπονομεύει το δικαίωμα στο άσυλο και δεν θα λύσει προβλήματα. “Το προτεινόμενο σύστημα δεν θα είναι τελικά εφαρμόσιμο, οι διαδικασίες στα σύνορα και η κράτηση θα συνεπάγονται πολύ υψηλό ανθρώπινο κόστος και περαιτέρω διοικητικές επιβαρύνσεις για τις εθνικές αρχές”, δήλωσε ο Γερμανός Ευρωβουλευτής Terry Reintke, συμπρόεδρος της Ομάδας των Πρασίνων.

Από την πλευρά της, η διευθύντρια του γραφείου ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων της Διεθνούς Αμνηστίας Eve Geddie, δήλωσε ότι “το σύμφωνο θα οδηγήσει σχεδόν σίγουρα περισσότερους ανθρώπους στην de facto κράτηση στα σύνορα της ΕΕ και θα μειωθούν οι εγγυήσεις για τους ανθρώπους που ζητούν άσυλο στην ΕΕ, με περισσότερους ανθρώπους να διοχετεύονται στα σύνορα μέσω υποτυπωδών διαδικασιών ασύλου”.

Πρόσθεσε, δε, ότι “αντί να δίνουν προτεραιότητα στην αλληλεγγύη μέσω μετεγκαταστάσεων και ενίσχυσης των συστημάτων προστασίας, τα κράτη θα μπορούν απλώς να πληρώσουν για να ενισχύσουν τα εξωτερικά σύνορα ή να χρηματοδοτήσουν χώρες εκτός ΕΕ (σ.σ. όπως έκανε η Βρετανία με τη Ρουάντα) για να εμποδίσουν τους ανθρώπους να φτάσουν στην Ευρώπη”.

Τέλος, “η συμφωνία που επιτεύχθηκε επιτρέπει επίσης στις χώρες να εξαιρεθούν από ένα ευρύ φάσμα κανόνων ασύλου της ΕΕ σε περιόδους αυξημένων αφίξεων και σε περίπτωση της λεγόμενης εργαλειοποίησης των μεταναστών ή ανωτέρας βίας”.