Κατάλυση της Δημοκρατίας δια της Ισχύος

Το δήλωσε ο γενοκτόνος όταν μίλησε για «Ειρήνη δια της ισχύος». Το πράττει καθημερινά και κυνικά ο πλανητάρχης Τραμπ. Το λέει και ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού που σχεδόν ανακοινώνει στην Γαλλική Εθνοσυνέλευση τη «μετατόπιση» σε έναν κόσμο «της πρωτοκαθεδρίας της δύναμης». Το έλεγαν και οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, το γράφει και στην πρόσοψη του πανεπιστημίου Ιστορίας της Οξφόρδης: «fortis est veritas», η δύναμη είναι η αλήθεια. Μέχρι που ήρθαν εκείνοι οι περίεργοι που έμεναν σε κατακόμβες και επέμεναν στο σύνθημα: «Και εάν έχω πάσαν πίστιν, ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμί...»
Τώρα βρισκόμαστε πάλι στον πόλο της Δύναμης, όπου επικρατεί το δίκαιο της ισχύος, δηλαδή της ζούγκλας. Ο πλούσιος επικρατεί «κατά νόμο» του φτωχού, ο πιο πλούσιος του λιγότερο πλούσιου, ο φτωχός του περισσότερο φτωχού, ο ντόπιος του μετανάστη, ο «κανονικός» του ιδιαίτερου, του Άλλου, και ο «τελευταίος θα πηγαίνει στο διάολο», όπως στο χρηματιστήριο όπως το περιέγραφε ο Κένεθ Γκαλμπρέηθ.
Οι «τελευταίοι», οι αδύνατοι των αδυνάτων, αυτοί που δεν θα έχουν να χάσουν τίποτα πάρεξ τις αλυσίδες τους, όλοι αυτοί θα ζουν εντός και εκτός, το πολιτικό σύστημα θα τους περιέχει σαν «μια εκτοπισμένη τοπικότητα» (Αγκάμπεν), στην οποία κάθε μορφή ζωής και κάθε κανόνας είναι δυνατό να υπονομευτούν. Τέτοιες εκτοπισμένες τοπικότητες είναι τα στρατόπεδα όπου ζουν τη «γυμνή τους ζωή από δικαιώματα» οι μετανάστες, είναι τα γκέτο των αδυνάτων στα υποβαθμισμένα προάστια ή στα κέντρα των μεγάλων πόλεων. Η ζωή εκεί έχει συρρικνωθεί σε μια συνθήκη αμιγώς βιολογική χάνοντας κάθε άλλη διάσταση, όχι μόνον κοινωνική και πολιτική, αλλά και ανθρώπινη και συναισθηματική. Αυτή η «εκτοπισμένη τοπικότητα… είναι η κρυφή μήτρα της πολιτικής εντός της οποίας ζούμε…», που ενίοτε ξεσπά, σπάει, βάζει φωτιές, βανδαλίζει, προσπαθώντας με την τυφλή βία να ισορροπήσει τη ζυγαριά της αδικίας (Άρεντ).
Σύμφωνα με τη λογική του Δικαίου της Δύναμης, οι Παλαιστίνιοι είναι «ανθρώπινα ζώα» που μπορούν να εξοντωθούν χωρίς τύψεις και νομικές συνέπειες, όπως ο homo sacer, ο δούλος-αντικείμενο της ρωμαϊκής εποχής. Οι άλλοι λαοί της Αφρικής αλλά και της Ασίας είναι τα «απορρίμματα της Γης», χωρίς δικαιώματα, χωρίς πολιτικές ιδιότητες, χωρίς γνώμη, χωρίς δυνατότητα αυτοπροσδιορισμού και έκφρασης εντός ενός κοινού κόσμου, χωρίς δικαίωμα στη διαμονή, την εργασία, την ισότητα και την ελευθερία δράσης (έτσι τους περιγράφει η Χάνα Άρεντ στο δοκίμιο «Η παρακμή του έθνους-κράτους και το τέλος των δικαιωμάτων του ανθρώπου», όπου η φιλόσοφος στοχάζεται πάνω στη συνθήκη που παράγει ανιθαγενείς (stateless) ανθρώπους που μετατρέπονται σε ανθρώπινα όντα εν γένει.)
Σ’ αυτές τις συνθήκες δεν υπάρχει Δημοκρατία. Γιατί σε μία δημοκρατία «κανείς δεν έχει το προνόμιο να χαράζει τα όρια της ανεκτικότητας μόνο από την οπτική γωνία των εκάστοτε δικών του αξιολογικών τοποθετήσεων» επισήμαινε ο Χάμπερμας. Επομένως όταν έχουμε την επικράτηση ορίων σύμφωνα με τη βούληση του «ισχυρού», τότε δεν έχουμε δημοκρατία. Δεν έχουμε δημοκρατία, όταν καταλύεται το ίδιο το Σύνταγμα μέσω του λεγόμενου «συνταγματισμού», όπου ο εξουσιαστής ερμηνεύει τα άρθρα του Συντάγματος κατά το δοκούν.
Σ' αυτό το πλαίσιο ο πολιτικός ανταγωνισμός έχει καταστεί πλέον ένας ανταγωνισμός στη διαφθορά. Ο «νέος νιτσεϊσμός», σύμφωνα με τον Χάμπερμας, τείνει να αποδομήσει όλα τα κριτήρια και να δείξει ότι η πολιτική «αναλώνεται αποκλειστικά σε βρώμικες υποθέσεις», ενισχύοντας την απαξίωσή της. Αυτό επαυξάνεται από το γεγονός της οικονομικής κυρίως εξάρτησης των πολιτικών από το επιχειρείν. Το «μαύρο πολιτικό χρήμα» αλλά και η έλλειψη συνείδησης εκ μέρους των πολιτικών για το άδικο του πράγματος είναι το μέγα σκάνδαλο της σύγχρονης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Η επίλυση του ζητήματος της διαφθοράς με την αντικαστάσταση των πολιτικών από τους ειδικούς τεχνοκράτες και την "επαγγελματοποιημένη δημοκρατία", είναι μία απροσχημάτιστη και ανοιχτή ολιγαρχία, είναι μία κατάργηση της δημοκρατίας και της ανιδιοτελούς ενεργού συμμετοχής στα κοινά.
Φωνές αντίστασης
Οι πολίτες που δεν έχουν ακόμα αποχαυνωθεί, κυρίως οι νέοι, τα βλέπουν όλα αυτά και αρνούνται τους επαγγελματίες της πολιτικής και το στημένο παιγνίδι τους. Κάποιοι μιλούν για το τέλος της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και ότι η πραγματική δημοκρατία δεν είναι ουτοπία. Άλλοι επαναφέρουν το αρχαίο δικαίωμα στην Ισηγορία και άλλοι θεωρούν ότι εισερχόμαστε στην εποχή της «αυτοοργανωμένης δημοκρατίας» που διαδέχεται την αντιπροσωπευτική. Όλα αυτά είναι θέσεις, οι οποίες απλώς φανερώνουν το «όχι» στη μεταδημοκρατία, στη δημοκρατία δίκην προσομοίωσης, την ολιγαρχία με δημοκρατική μάσκα, όπου βιομήχανοι και πολιτικοί διαπραγματεύονται τα πακέτα των ψήφων, είναι η απάντηση στην «δημοκρατία» απάτη των Τραμπ, Μελόνι, Μακρόν, Μητσοτάκη και λοιπών. Απομένει η πολιτική οργάνωση και δέσμευση των πολλών σε μια ουσιαστική δημοκρατία, για αντικατάσταση του δίκαιου της ισχύος από την κοινωνική δικαιοσύνη και την ισότητα...

*Η φωτογραφία είναι αρχείου