Το Νόμπελ οικονομίας και οι ανισότητες χωρίς αιτία
[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Κόσμος / 15.10.24 ]Τα φετινά Νόμπελ οικονομίας: οι Αμερικανοί Ντάρον Ατσέμογλου (τουρκικής καταγωγής) και Σάιμον Τζόνσον και Τζέιμς Α. Ρόμπινσον (βρετανικής καταγωγής) ενώ διαπιστώνουν τις ανισότητες, δεν μιλούν για τις αιτίες που τις προκαλούν. Η έρευνα για τα ΑΙΤΙΑ της ανισότητας και η απάντηση στο ερώτημα γιατί το δημόσιο χρέος στις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής έχει διπλασιαστεί, παραπέμπονται στις καλένδες!
Το «The Continent» περιγράφει τους μηχανισμούς χρέους καθώς οι αφρικανικές χώρες δανείζονται από τις πολυεθνικές που πλουτίζουν εκμεταλλευόμενες τις πρώτες ύλες της ηπείρου. Με άλλα λόγια, και τους ληστεύουν και τους «αλυσοδένουν» με το χρέος.
Στο Kédougou της Σενεγάλης, η φτώχεια συνυπάρχει με την πλούσια εξόρυξη χρυσού. Από τους 17 τόνους χρυσού που εξήγαγε η Σενεγάλη το 2023, περισσότεροι από τους μισούς (9,13 τόνοι) προήλθαν από το ορυχείο Sabodala, στο Kédougou. Ωστόσο, ο πληθυσμός μετά βίας έχει πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες και τροφές.
«Η εξόρυξη χρυσού αφήνει τους ανθρώπους με ρύπανση, αλλά σχεδόν καθόλου οφέλη», λέει ο Ahmad Dame Seck.
Η βρετανική εταιρεία που αγόρασε το ορυχείο Sabodala το 2021, Endeavor Mining, έχει κερδίσει τουλάχιστον 598 εκατομμύρια δολάρια [543 εκατομμύρια ευρώ] από τότε.
Με βάση τα τελευταία στοιχεία του 2022, οι 10 χώρες με τη χαμηλότερη ανάπτυξη είναι η Σιέρα Λεόνε, η Μπουρκίνα Φάσο, η Υεμένη, το Μπουρούντι, το Μάλι, το Τσαντ, ο Νίγηρας, η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Νότιο Σουδάν και η Σομαλία. Όλες εκτός από την Υεμένη βρίσκονται στην Αφρική. Στην Αφρική περισσότεροι από ένας στους πέντε κατοίκους δεν τρώει καθόλου (έκθεση ΟΗΕ 2021). Την ίδια ώρα, που αυτήν την υπερπλούσια σε ορυκτό πλούτο ήπειρο την εκμεταλλεύονται πολυεθνικές εταιρείες που κάνουν κουμάντο σε ολόκληρες χώρες.
Ο ορυκτός πλούτος της Αφρικής οδεύει στην αυτοκινητοβιομηχανία και τα ηλεκτρικά οχήματα (μαγγάνιο, κοβάλτιο, λίθιο και νικέλιο).
Τα ηλεκτρικά οχήματα απαιτούν έξι φορές μεγαλύτερη ποσότητα ορυκτών από τα συμβατικά οχήματα. Το ίδιο ισχύει και με τις ηλεκτρονικές συσκευές που έχουν ανάγκη το κολτάνιο, ένα μεταλλικό ορυκτό από το οποίο εξάγονται τα στοιχεία Νιόβιο και Ταντάλιο. Το Ταντάλιο χρησιμοποιείται για την κατασκευή πυκνωτών σε ηλεκτρονικά προϊόντα, τουρμπίνες και ιδίως στην παραγωγή κινητών τηλεφώνων. Με την αγαστή συνεργασία δυτικών εταιρειών και κρατών, οι ντόπιοι πολέμαρχοι (από το Congo και τα γειτονικά κράτη, Uganda, Burundi και Rwanda) μετέτρεψαν τα ερασιτεχνικά λαγούμια σε πραγματικά ορυχεία Κολτανίου, με στόχο την πληρωμή τους σε σκληρό δυτικό νόμισμα για την χρηματοδότηση των ιδιωτικών στρατών (συμμοριών) τους. Οι άνθρωποι των χωρών αυτών δουλεύουν εκεί κάτω από άθλιες συνθήκες (ακόμη και 6χρονα παιδιά) και αμείβονται για 12ωρη βάρδια με 1 $, χωρίς εκπαίδευση και μέτρα ασφάλειας, ενώ συχνά υφίστανται βιασμούς.
Η καταλήστευση των πόρων από τις δυτικές πολυεθνικές αλλά και τους Κινέζους, η εκμετάλλευση, η πείνα και η βία που υφίστανται οι νεαροί «μεταλλωρύχοι» τους εξαναγκάζουν σε φυγή. Από εδώ προκύπτει το κύμα μετανάστευσης από την Αφρική. Κι όμως ο πλούτος των χωρών αυτών θα μπορούσε να εξασφαλίσει στους πολίτες τους μια καλή ζωή…
Οι Νομπελίστες δεν ασχολούνται με αυτά. Αυτά καλούνται να τα αναδείξουν κάποιοι άλλοι ερευνητές στο απώτερο μέλλον, γράφει ο Economist!
Και οι άνθρωποι θα εξακολουθούν να πεινούν και να μεταναστεύουν.
Ενώ οι κάτοικοι των χωρών υποδοχής θα στρέφονται εναντίον τους γιατί θα νομίζουν (πληροφορούμενοι από τα fake news της ακροδεξιάς) ότι οι δυστυχισμένες αυτές υπάρξεις «παίρνουν τις δουλειές και τα επιδόματα» τους, αγνοώντας την πραγματική αιτία του ξεριζωμού τους.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι «από πάνω» θα σκηνοθετούν τον «εμφύλιο των κάτω» ενισχύοντας τον ρατσισμό και τον φασισμό…