Οι αντιθέσεις στο ποδόσφαιρο

Συγκρούσεις μεταξύ Μαροκινών μεταναστών και Βέλγων μετά την ήττα των δεύτερων από την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου των πρώτων στο Μουντιάλ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν πανηγυρίζει φωνάζοντας “U-S-A U-S-A” μετά τη νίκη της εθνικής ομάδας της χώρας του επί της αντίστοιχης του Ιράν στην ίδια διοργάνωση. Γιατί άραγε ένα παιγνίδι προκαλεί τέτοια συναισθήματα και δημιουργεί τόσο έντονες εντάσεις;

Γιατί «Οι αθλητές αγωνίζονται παίζοντας, ενώ οι θεατές αγωνίζονται στα σοβαρά» έλεγε ο Ουμπέρτο Έκο. Και για ποιο λόγο οι θεατές παίρνουμε στα σοβαρά τη θέαση ενός παιγνιδιού; Γιατί το θέαμα μας διεγείρει. Ο Ελίας Κανέτι συγκλονιζόταν από την ιαχή «γκοοοολ» στο στάδιο Πράτερ της Βιέννης. Γιατί η ομάδα γίνεται ο ταυτοτικός συλλογικός μας καθρέφτης, ο προνομιακός χώρος επιβεβαίωσης της συλλογικής μας ταυτότητας, του «Εμείς», των εθνικών νομιμοποιήσεων και διεκδικήσεων, των τοπικών και εθνικών ανταγωνισμών. Ο συλλογικός μας ναρκισσισμός διαμορφώνεται εδώ. Εδώ καλλιεργείται η «συλλογική αγάπη», αλλά και το «μίσος για τους άλλους, τους εκτός ομάδας», τους αντιπ-άλλους. Εδώ ενυπάρχει η λεκτική αντιπαράθεση και η αθώα καζούρα καθώς και ο «χουλιγκανισμός», εδώ συνυπάρχει η υγιής συλλογικότητα με την σάπια συλλογικότητα, η αθώα συλλογικότητα της αλάνας και η βάρβαρη συλλογικότητα στα αιματοβαμμένα γήπεδα της FIFA στο Κατάρ. Γιατί οι συλλογικότητες σαπίζουν όταν σ’ αυτές εισέρχεται το χρήμα, έλεγε η Σιμόν Βέηλ. Και το ποδόσφαιρο έγινε πλέον μια τεράστια μπίζνα που ο τελικός σκοπός του δεν είναι πια η χαρά του παιγνιδιού αλλά το κέρδος (η χαρά από σκοπός έγινε μέσο και το κέρδος σκοπός).

Στο βιβλίο «πως μας έκλεψαν το ποδόσφαιρο» οι δημοσιογράφοι Fancois Ruffin και Antoine Dumini μας μιλούν για το λαϊκό ποδόσφαιρο, τότε που δεν ήταν μία μεγάλη επιχείρηση και οι ποδοσφαιριστές δεν ήταν οι σύγχρονοι «μονομάχοι» στην αρένα. Γράφουν, λοιπόν, για τον Socrates(Βραζιλία), τον Carlos Caszely(Χιλή), τον Robbie Fowler(Βρετανία) και άλλους ποδοσφαιριστές που τάχθηκαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο υπέρ των απόκληρων, υπέρ των αδικημένων. Τώρα μεγάλοι ποδοσφαιριστές τάσσονται στο πλευρό του ακροδεξιού Μπολσονάρου!

Σήμερα, το ποδόσφαιρο, αν και εξακολουθεί να είναι η χαρά των φτωχών, έγινε η δυστυχία πολλών ανθρώπων και μάλιστα μικρών παιδιών στην Ασία εκεί όπου κατασκευάζονται για ένα κομμάτι ψωμί οι μπάλες και άλλα αθλητικά προϊόντα καθώς και τα γήπεδα. Οι λαοί των χωρών, που διοργανώνουν τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα, πληρώνουν ακριβά τη ζημιά (κατασκευή σταδίων, διαφθορά) με αύξηση φόρων, αύξηση των εισιτηρίων στα μέσα μαζικής μεταφοράς, περικοπές στην υγεία και την Παιδεία, με αλλαγές στις συντάξεις, τις εργασιακές σχέσεις  κ.ά.. Γι’ αυτή την αδικία είχαν βγει στους δρόμους οι Βραζιλιάνοι, οι Γάλλοι και άλλοι. Και ασφαλώς δεν φταίει το ποδόσφαιρο ή ο αθλητισμός γι’ αυτό, αλλά ο τρόπος που χρησιμοποιούνται από το πλανητικό κεφάλαιο. Το ίδιο ισχύει και με τα φάρμακα, ή το νερό τα οποία από δημόσια αγαθά, από αξίες χρήσης έγιναν εμπορεύματα με ανταλλακτική αξία. Το ίδιο θα συμβεί σε λίγο και με τον αέρα που αναπνέουμε… Είναι ο καπιταλισμός που εμπορευματοποιεί τα πάντα και μολύνει με σήψη κάθε αθώα χαρά…