Ο Αλή πασάς, ο Ιγνάτιος Α και η σφαγή στη Σαλαώρα

Η παρουσία του Ιγνάτιου, μητροπολίτη Άρτας, στο πλευρό του Αλή πασά είναι ιστορικά αναμφισβήτητη. Εντοπίζεται κατά τα τέλη Σεπτεμβρίου ή αρχές Οκτωβρίου 1798 στη διάρκεια της εκστρατείας του Αλή πασά κατά των γαλλικών δημοκρατικών δυνάμεων,  που κατείχαν τον εδαφικό θύλακα Πάργας-Πρέβεζας-Βόνιτσας.

Στις 6 Οκτωβρίου 1798, στρατιωτικό σώμα του Αλή πασά καταλαμβάνει το Βουθρωτό, το οποίο η γαλλική φρουρά του, υπό τον στρατηγό Chabot υπερασπίσθηκε σθεναρά, αλλά τελικά το εγκατέλειψε, αφού κατέστρεψε κάποια οχυρωματικά έργα για να δυσκολέψει την εγκατάσταση και σταθεροποίηση των δυνάμεων του Αλή πασά. Οι Γάλλοι επικέντρωσαν την αμυντική τους προσπάθεια στην Πρέβεζα και την αρχαία Νικόπολη, όπου αναγέρθηκαν οχυρωματικά έργα και προωθήθηκε μια δύναμη 700 ανδρών για να εμποδίσει τον Αλή πασά. Τη δύναμη αυτή την αποτελούσαν 440 Γάλλοι, 60 Σουλιώτες υπό τον παλαιό αρματολό Χριστάκη Καλόγερο, ο οποίos στη συνέχεια για άγνωστο λόγο εγκατέλειψε τη θέση του, και 200 Πρεβεζάνοι της τοπικής πολιτοφυλακής που τελούσε υπό τις διαταγές του υποστράτηγου La Salcete. Ο Αλή πασάς επικεφαλής επίλεκτων δυνάμεων είχε στήσει το στρατηγείο του στο χωριό Λούρος, απ' όπου διηύθυνε την επίθεση κατά του γαλλικού οχυρού της Νικόπολης. Ο Χριστόφορος Περραιβός μιλάει για 4.000 «πεζικόν και καβαλαρίαν».  

Μετά τη μάχη στην Νικόπολη, ακολούθησε η Πρέβεζα και η σφαγή των αμυνομένων, την οποία ακολούθησε στη συνέχεια η σφαγή των κατοίκων. Η πόλη παραδόθηκε στις φλόγες. Μία ομάδα πολιτοφυλάκων και άλλων γαλλόφιλων κατοίκων της Πρέβεζας είχαν καταφύγει απέναντι στο Άκτιο (Πούντα) για να σωθούν. Με εντολή του Αλή πασά στις 13 Οκτωβρίου 1798, ο Ιγνάτιος πηγαίνει στη Βόνιτσα για να πείσει τους κατοίκους και τους φυγάδες Πρεβεζάνους να εγκαταλείψουν τους Γάλλους και να συμμαχήσουν με τον Αλή πασά, κάτι που κατά τον Χριστόφορο Περραιβό έγινε χωρίς δυσκολία. Οι λίγοι Γάλλοι της Βόνιτσας αποχώρησαν χωρίς αντίσταση, ενώ η πόλη δήλωσε υποταγή στον Αλή πασά. Κατά την επιστροφή του ο Ιγνάτιος συναντά τους παραπάνω Πρεβεζάνους, που προσέρχονται και τον παρακαλούν να τους βοηθήσει. Ο Περραιβός που αναφέρει το συμβάν συνεχίζει: «Αυτός [ο Ιγνάτιος] τους δέχθηκε, λέγοντάς τους να έλθουν μαζί του, και θέλει ζητήση την συγχώρησιν από τον πασά- αυτόν τον λόγον ακούσας ένας Τούρκος, οπού ήταν μαζί του, τω είπεν, ότι να μη τους παρρουσιάση· επειδή ήτον το ίδιον σαν να τους επήγαινεν εις το μακελλείον· παρήκουσεν όμως τους  λόγους του Τούρκου, όθεν ο μεν Τούρκος σπλαχνισθείς αυτούς και λαβών εις το πλοίον του óσους εχώρει τους επέρασεν εις την αντίκρυ μεγάλην ξηράν και τους είπε να φύγουν από πρόσωπον του πασιά, ο δε Ιγνάτιος λαβών τους εναπολειφθέντας τους επρόσφερεν εις τον φίλον του ως δώρα, ο οποίος τη δευτέρα ημέρα εξανάβαψε την γη από τα αθώα αυτών αίματα.»

 Ο Πουκεβίλ δίνει μια αρκετά αποκλίνουσα παραλλαγή, επιβαρυντική επίσης για τον Ιγνάτιο. Κατά τον Πουκεβίλ, ο oπoίos αποσιωπά την αποστολή του Ιγνάτιου στη Βόνιτσα, ο Αλή πασάς έστειλε στις 13 Οκτωβρίου τον Δεσπότη της Άρτας στους συγκεντρωμένους στην Πούντα (Άκτιο) φυγάδες της Πρέβεζας, με την υπόσχεση συγχώρεσης αν ξαναγύριζαν στην πόλη τους. Ο Ιγνάτιος φαίνεται, κατά τον Πουκεβίλ πάντοτε, να πείσθηκε από την υπόσχεση του Αλή πασά και στη συνέχεια έπεισε και τους φυγάδες τους οποίους οδήγησε στη Σαλαώρα, σημείο που είχε εγκατασταθεί ο Αλής κατά τις δύο κρίσιμες ημέρες (13 και 14 Οκτωβρίου), δηλαδή μεταξύ της εισόδου του Μουχτάρ στην Πρέβεζα - 12 Οκτωβρίου- και την είσοδο του ίδιου του Αλή πασά στις 14 Οκτωβρίου. Εκεί, στη Σαλαώρα, στις 13 Οκτωβρίου 1798 γράφεται το δεύτερο μέρος της καταστροφής της Πρέβεζας. Ο Αλή πασάς αθετεί την υποτιθέμενη συμφωνία με τον Ιγνάτιο και κατ' επέκταση με τους παραδοθέντες Πρεβεζάνους, τους οποίους και αποκεφαλίζει. Τα θύματα της αποτρόπαιας πράξης ανέρχονται σε 200 ενήλικους άνδρες που αποκεφαλίστηκαν και σε 500 γυναίκες και παιδιά που εξανδραποδίστηκαν. Ο Περραιβός μιλάει για άστοχη ενέργεια του Ιγνάτιου και ο Πουκεβίλ για εξαπάτηση του Δεσπότη από τον Αλή πασά. Το νόημα και τα όρια της συμμετοχής του, οι προθέσεις και οι συνθήκες της εξαπάτησής του από τον εμπόλεμο Αλή κ.ά., δεν θα πάψουν να έρχονται στην επιφάνεια κάθε φορά που θα γίνεται λόγος για τα συμβάντα και για το πρόσωπο του. Για πολλούς, ο πολιτικός και ιδεολογικός αντιγαλλισμός του Ιγνάτιου είναι συναφής με την αντιπαλότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου εναντίον των άθεων, δημοκρατικών Γάλλων και ταυτίζεται με τα οθωμανικά συμφέροντα στην περιοχή…