Η στρατηγική Τραμπ...

«Αυτός δεν είναι δικός μας πόλεμος» διεμήνυσε ο Ντ. Τραμπ αναφερόμενος στην επίθεση τζιχαντιστών και ανταρτών εναντίον του Άσαντ στη Συρία. Η δήλωση αυτή συνιστά ρήξη με την ιδέα των ΗΠΑ ως αυτοκρατορικής δύναμης που εγγυάται με τη στρατιωτική της δύναμη την ασφάλεια των συμμάχων της, γράφει το Politico. Εύλογα όμως θα πει κανείς ότι ο Άσαντ (πληροφορίες αναφέρουν ότι έφυγε από τη Συρία) είναι περισσότερο σύμμαχος της Ρωσίας και του Ιράν και λιγότερο των ΗΠΑ. Όμως οι τζιχαντιστές δεν συνιστούν «εχθρό» των ΗΠΑ και το Ισραήλ; Αυτός δεν ήταν και ο λόγος της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ στην προηγούμενη σύγκρουση, όπου πανηγύρισαν την νίκη εναντίον του Ισλαμικού Κράτους; Πώς εξηγείται η επιλογή από τον Τραμπ της Tulsi Gabbard ως επικεφαλής της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών, η οποία έχει ταχθεί υπέρ του Μπασάρ αλ Άσαντ, και ταυτόχρονα η απόσυρση του αμερικανικού ενδιαφέροντος από τη Συρία; Κάποιοι ερμηνεύουν την απόσυρση αυτή ως ρήξη του Τραμπ με τον "αμερικανικό αιώνα" και ως εγκατάλειψη των πυλώνων της αμερικανικής αυτοκρατορίας (Politico).   

Ποιοι είναι οι πυλώνες της αμερικανικής αυτοκρατορίας; Μια οικονομική τάξη βασισμένη σε κανόνες όπως ότι το δολάριο είναι παγκόσμιος ανταλλάκτης, το παγκόσμιο νόμισμα, και θεσμούς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο ΟΟΣΑ κ.ά. που ελέγχονται από τις ΗΠΑ. Άλλος πυλώνας είναι είναι η εγγύηση της ασφάλειας των συμμάχων με την αμερικανική στρατιωτική ισχύ. Οι ΗΠΑ διαθέτουν 750 βάσεις σε όλο τον κόσμο. Η Pax Americana υπόσχεται προστασία, αλλά απαιτεί οι «προστατευόμενοι» να υπακούουν στους όρους των Αμερικανών. Επίσης η  εξαγωγή πολιτισμού και τεχνογνωσίας λειτουργεί ως «ήπια δύναμη» διαμορφώνοντας την «εικόνα» της αμερικανικής δημοκρατίας όπου ο καθένας μπορεί να βρει την «ευτυχία» (ο όρος υπάρχει στο αμερικανικό Σύνταγμα). Αυτό ήταν το «αμερικανικό όνειρο», που όμως σήμερα δεν ισχύει. Γι’ αυτό πολλοί ζητούν μια νέα «εμπνέουσα αξία». Για τον Τραμπ η αξία αυτή είναι το MAGA (Make America Great Again). Αυτό  σημαίνει ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τις αυτοκρατορικές επιδιώξεις των ΗΠΑ. Απλά θα κινηθεί με διαφορετικό τρόπο απ' ό,τι οι προκάτοχοί του, και δη διττά: Θα κάνει πιο προσεκτικές επιλογές εμπλοκής σε στρατιωτικές συγκρούσεις (υπενθυμίζουμε ότι και ο Μπάιντεν εγκατέλειψε το Αφγανιστάν στα χέρια των Ταλιμπάν), αλλά και με μεγαλύτερη οικονομική και στρατιωτική συμμετοχή των συμμάχων των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ. Αυτό το διεκδίκησε και στην προηγούμενη θητεία τους. Επίσης θα ενισχύσει τα αμερικανικά σύνορα τόσο απέναντι στους ανταγωνιστές με δασμούς (ο Χάουαρντ Λούτνικ, που επιλέχθηκε για υπουργός Εμπορίου, είναι υπέρ μιας επιθετικής πολιτικής δασμών) όσο και με ενίσχυση του τείχους για να ελέγξει τους μετανάστες. Σχετικά με το μεταναστευτικό, τα μεγάλα κονδύλια για την ενίσχυση του τείχους κατά την προηγούμενη θητεία Τραμπ δεν απέφερε κανένα αποτέλεσμα.

Στο οικονομικό πεδίο, τα μεγάλα θύματα της πολιτικής Τραμπ θα είναι οι μικρές και πιο αδύναμες χώρες, που θα υποχρεωθούν να ακολουθούν τις επιταγές του Λευκού Οίκου με το πιστόλι στον κρόταφο. Οι μεγαλύτερες οικονομικά χώρες επιχειρούν ήδη να ξεφύγουν από την εμπορική και νομισματική μέγγενη των ΗΠΑ δημιουργώντας τη συμμαχία των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική, Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ιράν και ΗΑΕ). Ο Ντόναλντ Τραμπ αισθάνθηκε την απειλή και διεμήνυσε ότι θα επιβάλει δασμούς 100% στα προϊόντα των χωρών αυτών αν δημιουργήσουν ή υποστηρίξουν ένα εναλλακτικό νόμισμα αντί του δολαρίου. Ένα άλλο παγκόσμιο νόμισμα θα ήταν καταστροφή για τις ΗΠΑ καθώς θα ανατρέψει το σύστημα του Bretton Woods, που ιδρύθηκε το 1944, και συνέδεσε όλα τα νομίσματα με το δολάριο. Η σύνδεση αυτή δημιούργησε τον κύκλο υψηλής ανάπτυξης και χαμηλού πληθωρισμού στις ΗΠΑ. Με την εξαγωγή δολαρίων, οι Ηνωμένες Πολιτείες ουσιαστικά αντάλλαξαν έντυπο χαρτί με αγαθά και υπηρεσίες από άλλες χώρες, δίνοντάς τους οικονομικό πλεονέκτημα. Το σύστημα επέτρεψε στις ΗΠΑ να εκτυπώνουν και να κυκλοφορούν δολάρια παγκοσμίως χωρίς φόβο υποτίμησης του νομίσματος. Επιπλέον τα δάνεια από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα συνοδεύονταν με όρους σύμφωνα με τους οποίους οι δανειζόμενες χώρες υποχρεώνονται να χρησιμοποιούν εργολάβους, αγαθά και υπηρεσίες των ΗΠΑ, δημιουργώντας έτσι ευκαιρίες εξαγωγής για τις αμερικανικές επιχειρήσεις. Γενικά, το μεταπολεμικό σύστημα δημιούργησε ακμάζουσες αγορές για τις αμερικανικές εξαγωγές.

Σήμερα, η οικονομική ισχύς των ΗΠΑ έχει μειωθεί. Η Κίνα είναι ο μεγάλος ανταγωνιστής. Η απόσυρση των μεγάλων δυτικών βιομηχανιών από την Κίνα και το σχέδιο του Μπάιντεν να δημιουργήσει πολλές «μικρές Κίνες» σε άλλες χώρες δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί. Το σχέδιο Τραμπ για την επιβολή τιμωρητικών δασμών, την σύγκρουση με τις BRICS και την εμπλοκή των συμμάχων στα «έξοδα» των στρατιωτικών επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ, δεν γνωρίζουμε κατά πόσο θα υλοποιηθούν. Βέβαιο πάντως είναι πως θα έχουμε ανακατατάξεις σε όλα τα επίπεδα. Ήδη ο Ίλον Μασκ επιτίθεται πολιτικά στην κυβέρνηση της Βρετανίας γιατί είναι στη φυλακή μετά από δικαστική απόφαση ένας ακροδεξιός ακτιβιστής! Την ίδια στιγμή εκφράζει τη στήριξή του στον επίσης ακροδεξιό Φάρατζ. Η ενίσχυση της ακροδεξιάς σε όλο τον κόσμο είναι στην ατζέντα της διακυβέρνησης Τραμπ με ό,τι αυτό σημαίνει και συνεπάγεται για όλον τον κόσμο...

*Με πληροφορίες από το Politico