Η μεγάλη απεργία των εργατριών σαρδέλας το 1924

[ ARTI news / Κόσμος / 20.03.24 ]

Το Douarnenez (ή Finistère, δηλαδή Finis terrae, το «τέλος του κόσμου», όπως ονόμασαν οι Ρωμαίοι την περιοχή αυτή στα βορειοδυτικά της Γαλλίας) υπήρξε το κέντρο για την ανάπτυξη της κονσερβοποίησης ψαριών στην Ευρώπη. Εκεί το 1924, έλαβε χώρα ένα ιστορικό γεγονός, η απεργία των εργαζομένων στην κονσερβοποίηση της σαρδέλας Douarnenez. Πρόκειται για «Ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στην ιστορία της γυναικείας εργασίας στην Ευρώπη», γράφει η βρετανική εφημερίδα The Times. 

Στα τέλη Νοεμβρίου 1924, 2.100 εργαζόμενοι στα κονσερβοποιία της πόλης, από τους οποίους οι 1.600 ήταν γυναίκες, κατέβηκαν σε απεργία ζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας. «Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο κόλπος είχε γίνει η πρωτεύουσα της κονσερβοποίησης σαρδέλας ολόκληρου του κόσμου – οι σαρδέλες ανοίγονταν, καθαρίζονταν από τα εντόσθια και μουλιάζονταν σε άλμη και στη συνέχεια τηγανίζονταν, ενώ ακολουθούσε η κονσερβοποίηση. Οι κονσέρβες Douarnenez εξάγονταν σε όλο τον κόσμο. Η ζήτηση για εργατικό δυναμικό προκάλεσε την έκρηξη του αριθμού των κατοίκων της πόλης και η πυκνότητα του πληθυσμού της έγινε μια από τις υψηλότερες στην Ευρώπη. Οι συνθήκες εργασίας όμως σύντομα χειροτέρεψαν».

Τα εργοστάσια κονσερβοποιίας απασχολούσαν κυρίως γυναίκες, ενώ στο ψάρεμα παραδοσιακά απασχολούνταν άνδρες. Οι εργαζόμενες, «ντυμένες με μακριές, χοντρές φούστες και τσόκαρα […] εργάζονταν έως και δεκαοκτώ ώρες την ημέρα χωρίς διακοπή, επιστρέφοντας σπίτι τα μεσάνυχτα για να τους καλέσουν πίσω στις 4 π.μ. Τα πατώματα ήταν καλυμμένα με λάσπη και εντόσθια ψαριών, τα χέρια των γυναικών είχαν καταστραφεί από το αλμυρό νερό, ενώ οι τουαλέτες ήταν ανύπαρκτες... Όλα αυτά για 80 σεντς την ώρα», περιγράφουν οι Times.

Με επικεφαλής τους Penn Sardins, η απεργία εξαπλώθηκε σε όλα τα κονσερβοποιία της πόλης με το σύνθημα: "Pemp real a vo!" ” (“αμοιβή 1,25 φράγκα”). «…Οργανώθηκαν απεργιακά ταμεία και διανομές τροφίμων, ο κόσμος ένωσε τις δυνάμεις του για να αγοράσει χριστουγεννιάτικα δώρα για τα παιδιά των απεργών και οργανώθηκαν διαδηλώσεις. Η απεργία απέκτησε εθνικό χαρακτήρα.”

Στις 6 Ιανουαρίου 1925, μετά από σχεδόν ενάμιση μήνα απεργίας, τα αφεντικά αποδέχθηκαν τα αιτήματα των εργατριών/-ώνΈνα φράγκο την ημέρα για τις γυναίκες, 1,50 φράγκο για τους άνδρες και 50% αύξηση μετά από δέκα ώρες εργασίας. Μια ιστορική νίκη «που εξακολουθεί να τροφοδοτεί τους φεμινιστικούς αγώνες ακόμη και σήμερα ». 

Σήμερα, η Douarnenez έχει μόνο τρία κονσερβοποιία και δεν έχει γνωρίσει ποτέ παρόμοια απεργία. Ωστόσο, υπάρχουν και σήμερα συνθήματα στους τοίχους όπως «Η αλληλεγγύη σκοτώνει τον φασισμό» και «Υποστήριξη σε όλους τους μετανάστες», που δείχνουν ξεκάθαρα ότι η πολιτική δέσμευση παραμένει επίκαιρη εκεί», σημειώνει η εφημερίδα The Times.

https://www.courrierinternational.com/article/histoire-la-greve-des-sardinieres-de-1924-a-douarnenez-nourrit-encore-les-combats-feministes (ΓΧΠαπ)