Πολωνία: Δεξιά εναντίον (ακρο)δεξιάς

Ένα τεράστιο πλήθος μισού εκατομμυρίου Πολωνών κατέβηκε στους δρόμους της Βαρσοβίας την Κυριακή 4 Ιουνίου σε μια διαδήλωση που οργάνωσε η αντιπολίτευση. Επικεφαλής της πορείας ήταν ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και νυν πρόεδρος του κόμματος της Πλατφόρμας Πολιτών(PO), Ντόναλτ Τουσκ, έχοντας στο πλευρό του τον πρώην πρόεδρο της Πολωνίας και ηγέτη της «Σολινταρνόσκ» Λεχ Βαλέσα.

Η διαδήλωση διοργανώθηκε με αφορμή την «34η επέτειο των πρώτων ελεύθερων εκλογών» αλλά και ως διαμαρτυρία «κατά της ακρίβειας, της απάτης και του ψεύδους, καθώς και για ελεύθερες εκλογές και μία δημοκρατική και ευρωπαϊκή Πολωνία». Στη γιορτή και τη διεκδίκηση είναι σαφής η αντίφαση, αφού γιορτάζονται οι πρώτες ελεύθερες εκλογές, αλλά υπάρχει και η διεκδίκηση για… ελεύθερες εκλογές!

Η διαδήλωση θύμισε στους New York Times την «απόρριψη της κομμουνιστικής κυριαρχίας από την Πολωνία πριν από δεκαετίες». Σύμφωνα με τον δεξιό ηγέτη της αντιπολίτευσης Ντ. Τουσκ, αυτό που ενώνει τον ακροδεξιό πρόεδρο Κατσίνσκι με τους «νέους φίλους του» είναι ότι θεωρούν τη Ρωσία του Πούτιν πιο κοντά τους απ’ ό,τι την Ε.Ε. «Ο μόνος που ανοίγει σαμπάνιες με την πολιτική σας είναι ο Πούτιν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τουσκ, εγκαλώντας την κυβέρνηση για την κακή διαχείριση της πανδημίας και την αδράνεια ενόψει της κλιματικής αλλαγής. Η φιλοδυτική δεξιά του Τουσκ, λοιπόν, είναι εναντίον της φιλορωσικής ακροδεξιάς του Κατσίνσκι. Δεξιά εναντίον δεξιάς.

Αυτά είναι τα δύο πρόσωπα της δεξιάς στην Ευρώπη: Μακρόν και Λεπέν στη Γαλλία, συντηρητικοί και εργατικοί (ομοίως μεταλλαγμένοι σε δεξιά) στο Ηνωμένο Βασίλειο, Κατσίνσκι και Τουσκ στην Πολωνία κ.ά.. Η μία δεξιά κινείται στο πλαίσιο της ΕΕ και λαμβάνει όλες τις στρατηγικές αποφάσεις που εξυπηρετούν τα συμφέροντα του κεφαλαίου στο πλαίσιο των Βρυξελλών, ενώ η δεύτερη είναι σταθερά προσκολλημένη σε παραδοσιακές δομές εξουσίας: ορθόδοξη εκκλησία, εθνικιστικές οργανώσεις κ.ά.. Οι δύο δεξιές λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία και πολλές φορές συμμαχούν όπως συμβαίνει στην Ιταλία.

Και η αριστερά τι κάνει; «Το κόμμα που εκπροσωπούσε κάποτε την Αριστερά έχει υποστεί τέτοια μετάλλαξη που έχει καταλήξει να είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που ήταν», το εργατικό κόμμα στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένα συστημικό κόμμα στην υπηρεσία του κεφαλαίου, είναι μία μασκαρεμένη δεξιά, λέει ο Κεν Λόουτς.

Από τότε που ανέβηκε στην εξουσία το 2015 το ακροδεξιό PiS του Κατσίνκσι, γράφει η The Guardian «έχει διαβρώσει τους δημοκρατικούς θεσμούς, έχει επιτεθεί στο ανεξάρτητο δικαστικό σώμα και έχει ξεκινήσει εκστρατείες κατά της κοινότητας LGBTQ+ και των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων». Αλλά οι κυβερνώντες ακροδεξιοί έχουν επίσης «κερδίσει δημοτικότητα μέσω πολιτικών που οδήγησαν σε αύξηση των κοινωνικών δαπανών». Το κόμμα επίσης ενισχύθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ενώ την ίδια στιγμή «η Πολωνία έχει γίνει βασικός πυλώνας της δυτικής συμμαχίας για την υποστήριξη της Ουκρανίας».

H εβδομαδιαία εφημερίδα Polityka, στην έκδοσή της στις 22 Μαρτίου, αναφέρεται στο «μίσος» (στην Ελλάδα το λένε "τοξικότητα") που χρησιμοποιούν οι εθνικιστές εναντίον των αντιπάλων τους. Στην πρώτη σελίδα, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Zbigniew Ziobro, κρατάει ένα πιστόλι, σε στυλ Τζέιμς Μποντ. Το «μίσος», συχνά βάναυσο, έχει γίνει το εργαλείο των πολιτικών του κυβερνώντος ακροδεξιού PiS ενόψει των βουλευτικών εκλογών που έχουν προγραμματιστεί για το φθινόπωρο του 2023.

Αυτές οι εκστρατείες μίσους και δυσφήμισης δεν πρόκειται να μειωθούν σε ένταση, καθώς αποδεικνύονται «το πιο αποτελεσματικό όπλο». Το άρθρο αναφέρεται σε περιπτώσεις κατηγοριών του πληθυσμού (κοινότητα LGBTQI, γυναίκες, δικαστές, γιατροί, δάσκαλοι που απεργούν κ.λπ.) και προσωπικότητες που στοχοποιήθηκαν από την κυβέρνηση και τα δημόσια μέσα ενημέρωσης

Η ακροδεξιά του Καζίνσκι προβάλει την δήθεν αντισυστημικότητά της με την τάχα εναντίωση στις ελίτ, αλλά συμπίπτει ανοιχτά με την δεξιά του Τουσκ στην αντιμεταναστευτική πολιτική και τη ρητορική μίσους… 

Δεξιά εναντίον δεξιάς, αλλά και ενότητα όταν υπάρχει πρόβλημα (όπως στην Ιταλία)... 

Η αριστερά στέκει αμήχανη μπροστά σε αυτό το φαινόμενο. Κάποτε μάλιστα, αντιπαρατιθέμενη με την ακροδεξιά, ενισχύει την δεξιά!