«Η Δύση εναντίον των Υπόλοιπων»: η έκφραση χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο από τον ξένο Τύπο για να δηλώσει το χάσμα που διευρύνεται όλο και περισσότερο μεταξύ των δυτικών χωρών και ενός μεγάλου αριθμού ετερόκλητων εθνών, το «υπόλοιπο» του κόσμου που φαίνεται όλο και λιγότερο πρόθυμο να ευθυγραμμιστεί με την αντίληψη της Δύσης για τη διεθνή τάξη.
Τα δύο χρόνια πολέμου στην Ουκρανία και ο πόλεμος στη Γάζα τους τελευταίους μήνες έχουν ξαναμοιράσει τα χαρτιά σε γεωπολιτικό επίπεδο. «Εάν αυτή η σύγκρουση [στην Ουκρανία] έχει ιστορική σημασία, είναι, μεταξύ άλλων, γιατί σηματοδότησε τη στιγμή που οι δυτικές δημοκρατίες έπαψαν να είναι οι «χωροφύλακες» του πλανήτη – οι διαμεσολαβητές που προσπαθούν να αποκαταστήσουν την τάξη σε διάφορες περιοχές έντασης – και έγιναν ενεργοί πρωταγωνιστές», γράφει ο δημοσιογράφος και πρώην υπουργός Εξωτερικών της Πορτογαλίας Μπρούνο Μασάες σε μια μακρά και συναρπαστική ανάλυσή του στο πρωτοσέλιδο της βρετανικής εβδομαδιαίας εφημερίδας The New Statesman.
Όπως και στην Ουκρανία, έτσι και στη Γάζα οι χώρες της Δύσης εμπλέκονται σε μεγάλο βαθμό. Και, ως εκ τούτου, αμφισβητούνται, ιδίως από τις χώρες του Νότου, που τις κατηγορούν ότι ακολουθούν «δύο μέτρα και δύο σταθμά» στην εφαρμογή του διεθνούς δικαίου. Αυτό εξηγεί ο Βραζιλιάνος ερευνητής Matias Spektor, στην Washington Post: οι χώρες του Παγκόσμιου νότου θέλουν έναν κόσμο «όπου όλοι θα υπόκεινται στο διεθνές δίκαιο με τον ίδιο τρόπο».
Αυτό απέχει πολύ από το να συμβαίνει. «Οι δυτικές δημοκρατίες που έσπευσαν στην αρένα από την αυτοκρατορική τους έδρα, αντέδρασαν με έναν απολύτως συναρπαστικό τρόπο. Αίφνης, όλοι οι κανόνες και οι παγκόσμιες αξίες εξαφανίστηκαν και αντικαταστάθηκαν από τη ζέση μιας μάχης ανάμεσα σε «αυτούς» και «εμάς», γράφει ο Bruno Maçães.
Σήμερα, ολόκληρη η παγκόσμια τάξη – και οι θεσμοί που την συνοδεύουν – που κληρονομήθηκε από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο τίθεται υπό αμφισβήτηση. Ο ΟΗΕ, που δημιουργήθηκε το 1945 για να διασφαλίσει την ειρήνη και την ασφάλεια στον κόσμο, «βρίσκεται σε αδιέξοδο», προειδοποιεί ο J. Alex Tarquinio, στο αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy. Το δικαίωμα της αρνησικυρίας που έχουν τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας καθιστούν σχεδόν αδύνατη την έγκριση οποιουδήποτε σημαντικού ψηφίσματος. Το είδαμε στην περίπτωση της Ουκρανίας, όπου η παρουσία Ρώσου εκπροσώπου απέτρεψε την καταδίκη της ρωσικής επιθετικότητας. Το βλέπουμε αυτό και με την Παλαιστίνη, της οποίας η πλήρης ένταξη στον ΟΗΕ εμποδίζεται από την Ουάσιγκτον, παρά τη μαζική υποστήριξη. «Τα Ηνωμένα Έθνη εμφανίζονται ανίσχυρα. Έχουν γίνει περισσότερο παρατηρητής παρά ενεργός παίκτης», γράφει η Daily Telegraph.
Η συνεχιζόμενη αναταραχή είναι τέτοια που ακόμη και μια από τις θεμελιώδεις αρχές της διεθνούς κοινωνίας, η μη αμφισβήτηση των συνόρων, δεν είναι πλέον ανέγγιχτη, προειδοποιεί η El País. «Στη δίνη των συνεχιζόμενων πολέμων, συμβαίνει το αδιανόητο: ο επαναπροσδιορισμός των συνόρων», γράφει η Eva Borreguero. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και τη Γάζα δημιουργεί προηγούμενα που θα μπορούσαν να διαδοθούν ευρέως….
Για την Eva Borreguero (El País) έχουμε εισέλθει σε μια επικίνδυνη εποχή «γεωπολιτικού αναθεωρητισμού» που, από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ μέχρι τη Νότια Ασία, μέσω της Κορέας, είναι φορέας πολυάριθμων εντάσεων και συγκρούσεων. Μια εποχή μόνιμου κινδύνου, όπως την περιγράφει ο Bruno Maçães : «Το σημερινό τοπίο ασφαλείας υπενθυμίζει τη δυναμική που οδήγησε στους δύο παγκόσμιους πολέμους κατά τον 20ο αιώνα. Ίσως ένας παγκόσμιος πόλεμος σήμερα είναι απλώς ένας πόλεμος όπου κανείς δεν βρίσκεται μέσα στη μάχη. Υπό αυτή την έννοια, ίσως ήδη βιώνουμε έναν παγκόσμιο πόλεμο»…
https://www.courrierinternational.com/article/a-la-une-de-l-hebdo-l-occident-contre-le-reste-du-monde
