Ο Όργουελ που δεν διάβασαν

Μίλησαν στη Βουλή για τον Όργουελ. Διάβασαν ό,τι τους έγραψαν. Αμφίβολο αν διάβασε κανείς τους το Προσκύνημα στην Καταλωνία, το βιβλίο που επηρέασε καθοριστικά ανθρώπους όπως ο Νόαμ Τσόμσκι.

Εκεί, στην Καταλωνία το 1936, βιώθηκε για λίγο η πραγματική ισότητα. Είχαν εκλείψει τα μεγάλα Εγώ και οι νάρκισσοι. Εκεί «Οι σερβιτόροι και οι υπάλληλοι σε κοίταζαν στα μάτια και σε αντιμετώπιζαν σαν ίσο τους. Οι δουλοπρεπείς εκφράσεις, ακόμα κι οι τυπικότητες, είχαν προσωρινά εξαφανιστεί. Κανείς δεν έλεγε ‘’σενιόρ’’ ή ‘’Δον’’ ή ‘’εσείς’’. Όλοι αποκαλούσαν όλους ‘’σύντροφε’’, χρησιμοποιούσαν τον ενικό... Το φιλοδώρημα ήταν απαγορευμένο με νόμο... τα ανθρώπινα όντα προσπαθούσαν να συμπεριφερθούν σαν ανθρώπινα όντα...».

Πριν τον ισπανικό εμφύλιο, τι ήταν ο Όργουελ; Ήταν αστυνομικός στη Βιρμανία! «Ήμουν ένα γρανάζι της μηχανής του δεσποτισμού», έλεγε ο ίδιος. 

Η συμμετοχή στον ισπανικό εμφύλιο θα σημάνει τη μεταστροφή της συνείδησης του.

Η ανθρωπιά σύμφωνα με τον Όργουελ υπήρχε μόνο στην εργατική οικογένεια: «Μέσα σε μία εργατική οικογένεια (...) αυτή που ζει σε μία σχετική άνεση - αναπνέει κανείς μία ατμόσφαιρα ζεστασιάς, χαλάρωσης και βαθιάς ανθρωπιάς που δεν είναι εύκολο να τη βρεις αλλού». Γι' αυτό ο Όργουελ ήθελε να ξαναγεννηθεί στους χώρους των καταπιεσμένων, να γίνει ένας από αυτούς, εναντίον των εχθρών τους που χαρακτήριζε «τυράννους», έγραφε. Γνώρισε κατ’ αυτόν τον τρόπο έναν άλλο κόσμο και αντιλήφθηκε το χάος που χωρίζει οικονομικά και πολιτιστικά την εργατική από την αστική τάξη.

Ο Όργουελ ήθελε να καταδείξει την καταπίεση που ασκούσε η κοινωνία στην φυσική κατάσταση των ανθρώπων. Αλλά για να γίνει αυτό πίστευε ότι έπρεπε να υποφέρει και ο ίδιος, να βυθιστεί και ο ίδιος στην κατάσταση των «τελευταίων των τελευταίων». Εκεί διαπίστωσε πως τα πρόσωπα υφίστανται τους καταναγκασμούς του περιβάλλοντός τους μέσω του σώματός τους.

Γι’ αυτό η πολιτική ελίτ, αυτή που μίλησε σήμερα στη Βουλή, αδυνατεί να καταλάβει τους «από κάτω», αδυνατεί να έχει ενσυναίσθηση, να καταλάβει την Ιωάννα που κάθε μέρα ζει με την αγωνία του κλητήρα που θα της κάνει έξωση από το σπίτι της, από το κέλυφος της ύπαρξής της.

Στην Ισπανία ο Όργουελ ολοκλήρωσε την πολιτική σπουδή του σώματος. Το σώμα όταν υποφέρει αντιστέκεται. Γι’ αυτό στο «1984» ο O’ Brien βασανίζει πρώτα τον Winston ώστε να τον αποξενώσει από το σώμα του κι ύστερα να τον αποευαισθητοποιήσει, δηλαδή να τον αποκτηνώσει. Το σημαντικότερο μήνυμα του «1984» είναι η αποστέρηση του ανθρώπου από την ικανότητα να αγαπά, να ερωτεύεται, να έχει φίλους, να χαίρεται τη ζωή, να γελά, να είναι περίεργος, να θαυμάζει. Ακόμη και το βλέμμα αλλάζει. Εκεί που υπάρχουν τέσσερα δάκτυλα, ο Winston θα βλέπει πέντε. Αυτό συμβαίνει όχι λόγω της αλλοτρίωσης, αλλά επειδή επικρατεί ως αληθινή, η «αλήθεια» του ισχυρότερου, αυτού που ελέγχει όλα τα μίντια.

Αλλά να, ο κλητήρας φάνηκε στη γωνία, το ρεύμα κόπηκε, χρήματα δεν υπάρχουν για φαγητό, η ανθρώπινη εμπειρία διαλύει όλες τις αναλύσεις, όλες τις στρεψοδικίες, όλα τα ψεύδη, όλες τις προπαγάνδες.

Η πείνα τσακίζει την βιοπολιτική...